Αν διαβάσει κανείς σήμερα τα πρωτοσέλιδα του τύπου, θα αναρωτηθεί ποιο ήταν το θέμα της χθεσινής συζήτησης στη βουλή: " τα δάση και οι φωτιές" ή " τίνος είναι βρε γυναίκα τα παιδιά"? Για να πιστέψει κάποιος ότι το θέμα ήταν "η οικονομία της οικογένειας" πρέπει να έχει μεγάλη φαντασία ή σωστή ενημέρωση, και τέτοια από τα συμβατικά ΜΜΕ δεν υπάρχει! Κι όμως η ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου - που προκάλεσε και τη συζήτηση - κινήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της πάνω σε αυτό το θέμα, συμπεριλαμβάνοντας φυσικά, λόγω επικαιρότητας, και τα θέματα της φωτιάς (χάρηκα ιδιαίτερα που άκουσα τον Προεδρο του ΠΑΣΟΚ να ασπάζεται την άποψη που εξέφρασα προχτές ότι στο δείλημα μπλακ άουτ η δάσος, θα επέλεγε δάσος) και των ομολόγων. Είναι άλλωστε και αυτά θέματα που αφορούν τον μέσο πολίτη και την οικογένεια του.
Όμως ο "καταλληλότερος" κατάφερε - έχοντας σήμερα συμπαραστάτες του το σύνολο των ΜΜΕ - να γυρίσει την κουβέντα στο τι χρώμα έχουν τα λαμόγια, στον αν οι Πρινιωτάκηδες και οι Παπαμαρκάκηδες είναι γαλάζιοι ή πράσινοι, στο αν και ο Διευθυντής του ΠΑΣΟΚ είναι λαμόγιο ή όχι. Η εύστοχη παρατήρηση του Προέδρου του Συνασπισμού μου θύμισε τα παλιό τραγουδάκι... " το' να μου φωνάζει σι, τ' άλλο μου φωνάζει γεια" ...
Αλήθεια έχει νόημα να συζητάμε για το τι χρώμα έχουν τα λαμόγια? Αν είναι πράσινα ή γαλάζια? Το χρώμα είναι το πρόβλημα ή οι λαμογιές που κάνουν? Έχει νόημα να ψάχνουμε αν τα ομόλογα είναι δομημένα ή όχι ή τι ζημιά έπαθαν τα Ασφαλιστικά Ταμεία και ποιος θα τα πληρώσει? Είναι από τις ελάχιστες φορές που θα συμφωνήσω με την συντρόφισσα Αλέκα : τα Ταμεία καταληστεύονται από το ελληνικό κράτος και παρακράτος από τον Β' παγκόσμιο πόλεμο και μετά. Καταληστεύονται με την εισφοροδιαφυγή, με τη μαύρη εργασία, με το χρέος του Δημοσίου και φυσικά με την αδυναμία του συστήματος να ελέγξει την κατάσταση. Δηλαδή σε αυτό το ανέκδοτο που λέγεται ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, το οποίο το 2008 θα αναγκαστούμε να αναθεωρήσουμε στο σύνολο του κατ' επιταγή της ΕΕ και του ΔΝΤ (και κανείς δεν πρόκειται να μιλήσει για αυτό πριν τις εκλογές) μας φταίνε τώρα τα πράσινα ή γαλάζια λαμόγια?
Όταν ήμουν νέος μηχανικός και έπιασα την πρώτη μου δουλειά σε μια εταιρεία, μια από τις συμβουλές που μου "έδωσε" το πρώτο αφεντικό μου ήταν και η εξής : " ο επιχειρηματίας δεν τρέχει ποτέ πίσω από έναν πολιτικό ... φροντίζει πάντοτε ο πολιτικός να τρέχει πίσω του ! ". Η συμβουλή αυτή , που ποτέ μου δεν υιοθέτησα (προς καμιά κατεύθυνση) στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία, μου δίνει την πρέπουσα απάντηση για το χρώμα των λαμόγιων.
Ε λοιπόν τα λαμόγια αγαπητοί κύριοι ηγέτες του ελληνικού πολιτικού κόσμου δεν είναι ούτε πράσινα, ούτε κόκκινα, ούτε μπλε, ούτε ροζ, ούτε μαύρα. Τα λαμόγια είναι άχρωμα και άοσμα, είναι σκιές που κινούνται παντού, πάνω από όλα και όλους, είναι κατσαρίδες που αντέχουν σε όλα τα "πολιτικά εντομοκτόνα", υπάρχουν σε κάθε μηχανισμό εξουσίας κάθε απόχρωσης και υπάρχουν μόνο επειδή κάποιοι τα ανέχονται ή τους βολεύει. Τα λαμόγια πιστεύουν μόνο στην ιδεολογία του εύκολου κέρδους και όποιος τους αφήσει ανεξέλεγκτους τον κάνουν θεό τους, αλλά μόνο για μια μέρα, μέχρι να κονομήσουν, και την επομένη ψάχνουν τον επόμενο.
Λαμόγια υπήρχαν και θα υπάρχουν, όσο οι εξουσιάζοντες εξαρτούν την πολιτική τους επιβίωση από την στήριξη μικρών και μεγάλων συμφερόντων. Όσο το "πολιτικό παιχνίδι" δεν έχει ξεκάθαρους και διαφανείς όρους για όλους. Όσο η "μαζική ενημέρωση" παραμένει στα χέρια λίγων εθνικών εργολάβων και προμηθευτών. Όσο η λαϊκή συμμετοχή παραμένει απλά ένα κενό σύνθημα. Όποια πολιτική εξουσία λέει ότι θα πατάξει τη διαφθορά από μόνη της λέει ψέμματα στους πολίτες. Όποιος φωνάζει για δήθεν "μηδενική ανοχή" κοροϊδεύει κάθε σωστά σκεπτόμενο άνθρωπο.
Είναι σχεδόν αναπόφευκτο ότι σε αυτό το "πολύχρωμο" μοτίβο θα πάμε προς τις επόμενες εκλογές. Και όσον αφορά την κυβέρνηση , αυτό τη βολεύει και εκεί θα παίξει όλο το παιχνίδι. Αλλά για την αξιωματική αντιπολίτευση αυτός ο δρόμος, που τη σέρνει η ΝΔ, είναι η εγγυημένη καταστροφή. Το να προσπαθείς να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, όταν όλοι μιλάνε για την προβοσκίδα σου, είναι αν όχι άστοχο, τουλάχιστον θλιβερό.
Κι αν ο Γιώργος Παπανδρέου προσωπικά - περισσότερο λόγω πολιτικής ιδιοσυγκρασίας παρά από πολιτική τακτική - κάνει μια αξιόλογη (τον τελευταίο καιρό) προσπάθεια να ξεφύγει από αυτό το σκηνικό και γυρίζει την Ελλάδα από άκρη σε άκρη, προσπαθώντας να μιλήσει με τους πολίτες για το κυβερνητικό πρόγραμμα, το κόμμα του ακολουθεί σημειωτόν, εγκλωβισμένο στην παραθυρολαγνεία των ΜΜΕ και τις αντιπολιτευτικές παραδόσεις του προηγούμενου αιώνα. Οι πολιτευτές του ΠΑΣΟΚ αδημονούν να ξαναπιάσουν τις κυβερνητικές (και μη) καρέκλες όσο γίνεται πιο γρήγορα, αδιαφορώντας για τις "κατσαρίδες" που παραφυλάνε στις γωνίες. Η πρωτοφανής σε διάρκεια (κι ακόμα έχουμε δρόμο) προεκλογική περίοδος τους σπρώχνει πιο βαθιά στην αγκαλιά των διαφόρων συμφερόντων για να βγει ο εξαιρετικά επιβαρυμένος προϋπολογισμός αυτής της εκστρατείας. Πολύ φοβάμαι πως μετά από αυτές τις εκλογές (ειδικά αν γίνουν το Μάρτιο) θα ζήσουμε οικογενειακά δράματα!
Πέρασαν 3,5 χρόνια και το ΠΑΣΟΚ δεν έχει καταλάβει ακόμη γιατί έχασε τις προηγούμενες εκλογές. Και το χειρότερο, δεν έχει καταλάβει πως έτσι που πάει θα χάσει σίγουρα και τις επόμενες. Κι αν υπάρχει μια περίπτωση να τις κερδίσει (που ακόμη το βλέπω πολύ χλωμό), αυτό θα γίνει όχι με βάση τη δική του πολιτική πρόταση, αλλά με βάση την εξαιρετική τσαπατσουλιά, ασυδοσία και ανικανότητα της ΝΔ και του "καταλληλότερου". Αλλά τέτοια εκλογική νίκη τι να την κάνει? Θα κυβερνήσει με τα παλιά "υλικά" , με τα παλιά φθαρμένα πρόσωπα και "τακτικές"? Μια από τα ίδια δηλαδή? Και έτσι ευελπιστεί να δημιουργήσει τη "δίκαιη κοινωνία"? Δίκαιη κοινωνία για ποιους? Για τους πολίτες ή για τα λαμόγια κάθε μεγέθους?
Αρκετοί πολίτες που ψήφισαν παλιότερα ΠΑΣΟΚ (και θα το ξαναψηφίσουν), αλλά και άλλοι που ψήφισαν ΝΔ και άλλα κόμματα, τιμωρώντας την αλαζονεία της τελευταίας κυβερνητικής περιόδου, έχουν απογοητευτεί προσδοκώντας μια αλλαγή πολιτικής συμπεριφοράς και λένε πια πως είναι αργά, πως χάθηκε μια χρυσή ευκαιρία για να αλλάξουν πολλά στην προοδευτική παράταξη. Ρίχνουν ευθύνες (άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο) και στον ίδιο τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για αυτή την κατάσταση, μα πάνω από όλα σιχάθηκαν στην κυριολεξία να βλέπουν συνέχεια τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα και τακτικές που τιμώρησαν με την τελευταία ψήφο τους, να έχουν ακόμη το θράσος (γιατί σε μερικές περιπτώσεις περί θράσους πρόκειται) να ξαναζητούν σαν μετανοημένες παρθένες την ψήφο τους. Να τους βλέπουν κάθε μέρα στο γυαλί να τρέχουν από τη συνεστίαση στη φωτιά, από το πάρτι στον πυλώνα της ΔΕΗ, από το σκάφος στο ναυάγιο, από τη βουλή στο γήπεδο του μπάσκετ. Να γράφουν βιβλία επί παντός επιστητού και ανούσιου και να τα μοιράζουν με αφιερώσεις, σαν το Ριβάλντο. Να μεταμορφώνονται εν ριπή οφθαλμού, ανάλογα με τις περιστάσεις σε οικονομολόγους, σεισμολόγους, δασολόγους, πυροσβέστες, ναυαγοσώστες, χρηματιστές, ασφαλιστές, δημοσκόπους, μπασκετμπολίστες, ορειβάτες, τροχονόμους και ντετέκτιβ. Και να αναρωτιόνται εύλογα : σε τι διαφέρουν από τους άλλους? Και γιατί αυτοί δεν θα ανεχθούν τα λαμόγια?
Κανονικά θάπρεπε και εγώ να είμαι το ίδιο απαισιόδοξος. Είμαι όμως ξεροκέφαλος και ρομαντικός μάλλον, και θεωρώ πως ακόμη υπάρχει χρόνος και διέξοδος. Και φυσικά πιστεύω ακράδαντα πως δεν είμαι ο μόνος. Βασίζω την (μικρή έστω) αισιοδοξία μου σε δύο πράγματα :
Πρώτα στην αντίδραση των ενεργών πολιτών. Οι ενεργοί πολίτες , αν και δεν το δείχνουν δημόσια, όπως ίσως θα περίμεναν κάποιοι για να το αξιολογήσουν ουσιαστικά, παραμένοντας στην πράξη σιωπηλοί, επιδεικνύουν απίστευτη υπομονή και προσμονή για την ανατροπή. Έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να ενημερώνονται σωστά, να κρίνουν καταστάσεις και προτάσεις με μια ματιά περισσότερο προοδευτική , εξόχως πολιτική και μη επηρεαζόμενη από την ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα ΜΜΕ (σημαντικό ρόλο σε αυτό έχει παίξει και το διαδίκτυο). Τι δεν κάνουν εύκολα ακόμη οι πολίτες? Δε λένε δημόσια την άποψή τους, δεν συμμετέχουν ενεργά στο πολιτικό γίγνεσθαι, δεν δρουν δημόσια ανατρέποντας κατεστημένα. Δεν το κάνουν γιατί δεν βλέπουν πρόσφορο έδαφος, δεν έχουν εγγυήσεις από κανέναν, σκέφτονται την δουλειά τους και την οικογένεια τους με απλά λόγια. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν έχουν άποψη, και ότι αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες δεν θα στηρίξουν ενεργά τις ανατροπές. Οι ενεργοί πολίτες έχουν καταλήξει στις λύσεις και τις τακτικές που θα φέρουν ανατροπές και δικαιότερη κοινωνία και περιμένουν απλά το "σύνθημα". Και τότε κανένας επικοινωνιολόγος και κανένα λαμόγιο δεν θα μπορεί να σταματήσει τις αλλαγές.
Το πρόβλημα είναι ποιος θα δώσει το σύνθημα. Εδώ ελπίζω ακόμη στον Παπανδρέου. Όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά γιατί είναι καταδικασμένος να το κάνει, αν θέλει να κυβερνήσει προοδευτικά και να φτιάξει μια δικαιότερη κοινωνία, να δώσει αυτό το σύνθημα για ενεργή συμμετοχή. Ο Παπανδρέου έχει δώσει δείγματα διαφορετικής πολιτικής συμπεριφοράς, με έμφαση στο δημοκρατικό διάλογο και την ισότιμη συμμετοχή των πολιτών, από την πρώτη μέρα που εμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο και με αποκορύφωμα την άμεση εκλογή του στην προεδρία. Όποιος τον παρακολουθεί συστηματικά , γνωρίζει ότι ο Παπανδρέου έχει τις ίδιες πολιτικές θέσεις εδώ και χρόνια και αυτές διαφέρουν αρκετά από βασικές πολιτικές επιλογές του κόμματος ΠΑΣΟΚ, κυρίως στα θέματα για τα οποία το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές. Όταν ανέλαβε το (ήδη ηττημένο πριν τις εκλογές) ΠΑΣΟΚ είχε δύο επιλογές : ή να γκρεμίσει το ερείπιο που παρέλαβε και να φτιάξει καινούργιο, η να το αναστηλώσει. Προτίμησε το δεύτερο και δυσκολότερο, αλλά δυστυχώς αυτό είναι χρονοβόρο και αμφίβολου αποτελέσματος και επιπροσθέτως ...δεν είχε καλούς "μαστόρους". Φαίνεται να το έχει συνειδητοποιήσει και ο ίδιος τον τελευταίο καιρό. Γιαυτό και παίρνει όλο το βάρος της πολιτικής μάχης πάνω του, τραβώντας μπροστά.
Είναι δίκοπο μαχαίρι αυτή η επιλογή. Άμα κερδίσει είναι άρχοντας, άμα χάσει χάνεται. Στην ήττα δεν τον σώζει τίποτα. Αν θελήσει να επιβιώσει και παραπέρα τότε θα είναι δέσμιος των συμφερόντων που ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις. Τότε θα παραμείνει στο προσκήνιο, όχι γιατί θα το αξίζει, αλλά γιατί κάποιοι θα τους βολεύει να παραμείνει, δέσμιος των "επιταγών" τους.
Ο Παπανδρέου έχει ακόμη έναν άσσο (που τον δημιούργησε ο ίδιος με την προσωπική πολιτική του στάση τόσα χρόνια, κι ας τον διακρίνει η ατολμία και η αναβλητικότητα τα τελευταία τρία χρόνια σαν ηγέτη) στο μανίκι και πρέπει να τον βγάλει επιτέλους.
Είναι οι πολίτες, αυτοί που περιμένουν το σύνθημα που έγραφα πριν. Και δεν χρειάζεται να τους πει πολλά πράγματα για να τους πείσει, είπαμε...είναι και ενημερωμένοι και αποφασισμένοι. Πρέπει απλά να είναι ειλικρινής μαζί τους. Να τους πει ότι το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης, με τους όποιους ηγέτες του και τις όποιες πολιτικές επιλογές και πρακτικές, κλείνει τον κύκλο του στο σύνολο του (περιλαμβανομένου και του φαινομένου "ΠΑΣΟΚ") με την κυβέρνηση Καραμανλή και ότι η ανατροπή (όχι κόμματος αλλά συνολικού σκηνικού) μπορεί και πρέπει να γίνει μόνο μέσα από την ενεργή συμμετοχή και το διάλογο. Συμμετοχή και διάλογο για το κάθε τι που συμβαίνει από την πόρτα του σπιτιού μας και πέρα. Για το μικρό και το μεγάλο. Για το μικρολαμόγιο της γειτονιάς μας και το μεγαλολαμόγιο των προμηθειών και των δημοσίων έργων. Για την ασφάλιση , την ανεργία, την υγεία και την παιδεία. Για το περιβάλλον πριν από όλα. Και αυτό να το κάνει πράξη και προεκλογικά και στη επιλογή προσώπων. Ας τολμήσει επιλογές που αναδεικνύουν οι τοπικές κοινωνίες, ας ξαναφήσει ελεύθερα τους πολίτες, όλους τους πολίτες να επιλέξουν άμεσα, όπως επέλεξαν τον ίδιο για πρόεδρο.
Αν ξανανάψει αυτή η σπίθα της συμμετοχής, τότε όλοι θα τρίβουμε τα μάτια μας, όσοι τουλάχιστον δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη δύναμη της κοινωνίας των πολιτών. Τότε οι ανατροπές θα είναι σαρωτικές και ταχύτατες, και μόνο στην υποψία ότι οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις και τις λύσεις για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Ο Παπανδρέου έχει - εκ του σημερινού συστήματος κυβερνητικής εξουσίας - το μοναδικό προνόμιο και δικαίωμα να μπορεί να δώσει αυτό το σύνθημα. Έχει ακόμη και το χρόνο να το κάνει, αν δεν θέλει να είναι συνυπεύθυνος της παράτασης ζωής ενός κλινικά νεκρού πολιτικού γίγνεσθαι. Όσο κι αν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν τον ευνοεί, όσο κι αν τα κομματικά βαρίδια είναι δυσβάσταχτα, πρέπει να το τολμήσει τώρα. Είναι η μοναδική ελπίδα πολιτικής του επιβίωσης, είναι η μοναδική ελπίδα για μια πραγματικά πιο δίκαιη κοινωνία.
Αλλιώς θα συνεχίσουμε να ψάχνουμε για το χρώμα των λαμόγιων για αρκετά χρόνια ακόμη, μέχρι η ίδια η κοινωνία να επιχειρήσει διαφορετικά (έτσι κι αλλιώς) τις ανατροπές.
Όμως ο "καταλληλότερος" κατάφερε - έχοντας σήμερα συμπαραστάτες του το σύνολο των ΜΜΕ - να γυρίσει την κουβέντα στο τι χρώμα έχουν τα λαμόγια, στον αν οι Πρινιωτάκηδες και οι Παπαμαρκάκηδες είναι γαλάζιοι ή πράσινοι, στο αν και ο Διευθυντής του ΠΑΣΟΚ είναι λαμόγιο ή όχι. Η εύστοχη παρατήρηση του Προέδρου του Συνασπισμού μου θύμισε τα παλιό τραγουδάκι... " το' να μου φωνάζει σι, τ' άλλο μου φωνάζει γεια" ...
Αλήθεια έχει νόημα να συζητάμε για το τι χρώμα έχουν τα λαμόγια? Αν είναι πράσινα ή γαλάζια? Το χρώμα είναι το πρόβλημα ή οι λαμογιές που κάνουν? Έχει νόημα να ψάχνουμε αν τα ομόλογα είναι δομημένα ή όχι ή τι ζημιά έπαθαν τα Ασφαλιστικά Ταμεία και ποιος θα τα πληρώσει? Είναι από τις ελάχιστες φορές που θα συμφωνήσω με την συντρόφισσα Αλέκα : τα Ταμεία καταληστεύονται από το ελληνικό κράτος και παρακράτος από τον Β' παγκόσμιο πόλεμο και μετά. Καταληστεύονται με την εισφοροδιαφυγή, με τη μαύρη εργασία, με το χρέος του Δημοσίου και φυσικά με την αδυναμία του συστήματος να ελέγξει την κατάσταση. Δηλαδή σε αυτό το ανέκδοτο που λέγεται ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, το οποίο το 2008 θα αναγκαστούμε να αναθεωρήσουμε στο σύνολο του κατ' επιταγή της ΕΕ και του ΔΝΤ (και κανείς δεν πρόκειται να μιλήσει για αυτό πριν τις εκλογές) μας φταίνε τώρα τα πράσινα ή γαλάζια λαμόγια?
Όταν ήμουν νέος μηχανικός και έπιασα την πρώτη μου δουλειά σε μια εταιρεία, μια από τις συμβουλές που μου "έδωσε" το πρώτο αφεντικό μου ήταν και η εξής : " ο επιχειρηματίας δεν τρέχει ποτέ πίσω από έναν πολιτικό ... φροντίζει πάντοτε ο πολιτικός να τρέχει πίσω του ! ". Η συμβουλή αυτή , που ποτέ μου δεν υιοθέτησα (προς καμιά κατεύθυνση) στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία, μου δίνει την πρέπουσα απάντηση για το χρώμα των λαμόγιων.
Ε λοιπόν τα λαμόγια αγαπητοί κύριοι ηγέτες του ελληνικού πολιτικού κόσμου δεν είναι ούτε πράσινα, ούτε κόκκινα, ούτε μπλε, ούτε ροζ, ούτε μαύρα. Τα λαμόγια είναι άχρωμα και άοσμα, είναι σκιές που κινούνται παντού, πάνω από όλα και όλους, είναι κατσαρίδες που αντέχουν σε όλα τα "πολιτικά εντομοκτόνα", υπάρχουν σε κάθε μηχανισμό εξουσίας κάθε απόχρωσης και υπάρχουν μόνο επειδή κάποιοι τα ανέχονται ή τους βολεύει. Τα λαμόγια πιστεύουν μόνο στην ιδεολογία του εύκολου κέρδους και όποιος τους αφήσει ανεξέλεγκτους τον κάνουν θεό τους, αλλά μόνο για μια μέρα, μέχρι να κονομήσουν, και την επομένη ψάχνουν τον επόμενο.
Λαμόγια υπήρχαν και θα υπάρχουν, όσο οι εξουσιάζοντες εξαρτούν την πολιτική τους επιβίωση από την στήριξη μικρών και μεγάλων συμφερόντων. Όσο το "πολιτικό παιχνίδι" δεν έχει ξεκάθαρους και διαφανείς όρους για όλους. Όσο η "μαζική ενημέρωση" παραμένει στα χέρια λίγων εθνικών εργολάβων και προμηθευτών. Όσο η λαϊκή συμμετοχή παραμένει απλά ένα κενό σύνθημα. Όποια πολιτική εξουσία λέει ότι θα πατάξει τη διαφθορά από μόνη της λέει ψέμματα στους πολίτες. Όποιος φωνάζει για δήθεν "μηδενική ανοχή" κοροϊδεύει κάθε σωστά σκεπτόμενο άνθρωπο.
Είναι σχεδόν αναπόφευκτο ότι σε αυτό το "πολύχρωμο" μοτίβο θα πάμε προς τις επόμενες εκλογές. Και όσον αφορά την κυβέρνηση , αυτό τη βολεύει και εκεί θα παίξει όλο το παιχνίδι. Αλλά για την αξιωματική αντιπολίτευση αυτός ο δρόμος, που τη σέρνει η ΝΔ, είναι η εγγυημένη καταστροφή. Το να προσπαθείς να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, όταν όλοι μιλάνε για την προβοσκίδα σου, είναι αν όχι άστοχο, τουλάχιστον θλιβερό.
Κι αν ο Γιώργος Παπανδρέου προσωπικά - περισσότερο λόγω πολιτικής ιδιοσυγκρασίας παρά από πολιτική τακτική - κάνει μια αξιόλογη (τον τελευταίο καιρό) προσπάθεια να ξεφύγει από αυτό το σκηνικό και γυρίζει την Ελλάδα από άκρη σε άκρη, προσπαθώντας να μιλήσει με τους πολίτες για το κυβερνητικό πρόγραμμα, το κόμμα του ακολουθεί σημειωτόν, εγκλωβισμένο στην παραθυρολαγνεία των ΜΜΕ και τις αντιπολιτευτικές παραδόσεις του προηγούμενου αιώνα. Οι πολιτευτές του ΠΑΣΟΚ αδημονούν να ξαναπιάσουν τις κυβερνητικές (και μη) καρέκλες όσο γίνεται πιο γρήγορα, αδιαφορώντας για τις "κατσαρίδες" που παραφυλάνε στις γωνίες. Η πρωτοφανής σε διάρκεια (κι ακόμα έχουμε δρόμο) προεκλογική περίοδος τους σπρώχνει πιο βαθιά στην αγκαλιά των διαφόρων συμφερόντων για να βγει ο εξαιρετικά επιβαρυμένος προϋπολογισμός αυτής της εκστρατείας. Πολύ φοβάμαι πως μετά από αυτές τις εκλογές (ειδικά αν γίνουν το Μάρτιο) θα ζήσουμε οικογενειακά δράματα!
Πέρασαν 3,5 χρόνια και το ΠΑΣΟΚ δεν έχει καταλάβει ακόμη γιατί έχασε τις προηγούμενες εκλογές. Και το χειρότερο, δεν έχει καταλάβει πως έτσι που πάει θα χάσει σίγουρα και τις επόμενες. Κι αν υπάρχει μια περίπτωση να τις κερδίσει (που ακόμη το βλέπω πολύ χλωμό), αυτό θα γίνει όχι με βάση τη δική του πολιτική πρόταση, αλλά με βάση την εξαιρετική τσαπατσουλιά, ασυδοσία και ανικανότητα της ΝΔ και του "καταλληλότερου". Αλλά τέτοια εκλογική νίκη τι να την κάνει? Θα κυβερνήσει με τα παλιά "υλικά" , με τα παλιά φθαρμένα πρόσωπα και "τακτικές"? Μια από τα ίδια δηλαδή? Και έτσι ευελπιστεί να δημιουργήσει τη "δίκαιη κοινωνία"? Δίκαιη κοινωνία για ποιους? Για τους πολίτες ή για τα λαμόγια κάθε μεγέθους?
Αρκετοί πολίτες που ψήφισαν παλιότερα ΠΑΣΟΚ (και θα το ξαναψηφίσουν), αλλά και άλλοι που ψήφισαν ΝΔ και άλλα κόμματα, τιμωρώντας την αλαζονεία της τελευταίας κυβερνητικής περιόδου, έχουν απογοητευτεί προσδοκώντας μια αλλαγή πολιτικής συμπεριφοράς και λένε πια πως είναι αργά, πως χάθηκε μια χρυσή ευκαιρία για να αλλάξουν πολλά στην προοδευτική παράταξη. Ρίχνουν ευθύνες (άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο) και στον ίδιο τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για αυτή την κατάσταση, μα πάνω από όλα σιχάθηκαν στην κυριολεξία να βλέπουν συνέχεια τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα και τακτικές που τιμώρησαν με την τελευταία ψήφο τους, να έχουν ακόμη το θράσος (γιατί σε μερικές περιπτώσεις περί θράσους πρόκειται) να ξαναζητούν σαν μετανοημένες παρθένες την ψήφο τους. Να τους βλέπουν κάθε μέρα στο γυαλί να τρέχουν από τη συνεστίαση στη φωτιά, από το πάρτι στον πυλώνα της ΔΕΗ, από το σκάφος στο ναυάγιο, από τη βουλή στο γήπεδο του μπάσκετ. Να γράφουν βιβλία επί παντός επιστητού και ανούσιου και να τα μοιράζουν με αφιερώσεις, σαν το Ριβάλντο. Να μεταμορφώνονται εν ριπή οφθαλμού, ανάλογα με τις περιστάσεις σε οικονομολόγους, σεισμολόγους, δασολόγους, πυροσβέστες, ναυαγοσώστες, χρηματιστές, ασφαλιστές, δημοσκόπους, μπασκετμπολίστες, ορειβάτες, τροχονόμους και ντετέκτιβ. Και να αναρωτιόνται εύλογα : σε τι διαφέρουν από τους άλλους? Και γιατί αυτοί δεν θα ανεχθούν τα λαμόγια?
Κανονικά θάπρεπε και εγώ να είμαι το ίδιο απαισιόδοξος. Είμαι όμως ξεροκέφαλος και ρομαντικός μάλλον, και θεωρώ πως ακόμη υπάρχει χρόνος και διέξοδος. Και φυσικά πιστεύω ακράδαντα πως δεν είμαι ο μόνος. Βασίζω την (μικρή έστω) αισιοδοξία μου σε δύο πράγματα :
Πρώτα στην αντίδραση των ενεργών πολιτών. Οι ενεργοί πολίτες , αν και δεν το δείχνουν δημόσια, όπως ίσως θα περίμεναν κάποιοι για να το αξιολογήσουν ουσιαστικά, παραμένοντας στην πράξη σιωπηλοί, επιδεικνύουν απίστευτη υπομονή και προσμονή για την ανατροπή. Έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να ενημερώνονται σωστά, να κρίνουν καταστάσεις και προτάσεις με μια ματιά περισσότερο προοδευτική , εξόχως πολιτική και μη επηρεαζόμενη από την ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα ΜΜΕ (σημαντικό ρόλο σε αυτό έχει παίξει και το διαδίκτυο). Τι δεν κάνουν εύκολα ακόμη οι πολίτες? Δε λένε δημόσια την άποψή τους, δεν συμμετέχουν ενεργά στο πολιτικό γίγνεσθαι, δεν δρουν δημόσια ανατρέποντας κατεστημένα. Δεν το κάνουν γιατί δεν βλέπουν πρόσφορο έδαφος, δεν έχουν εγγυήσεις από κανέναν, σκέφτονται την δουλειά τους και την οικογένεια τους με απλά λόγια. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν έχουν άποψη, και ότι αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες δεν θα στηρίξουν ενεργά τις ανατροπές. Οι ενεργοί πολίτες έχουν καταλήξει στις λύσεις και τις τακτικές που θα φέρουν ανατροπές και δικαιότερη κοινωνία και περιμένουν απλά το "σύνθημα". Και τότε κανένας επικοινωνιολόγος και κανένα λαμόγιο δεν θα μπορεί να σταματήσει τις αλλαγές.
Το πρόβλημα είναι ποιος θα δώσει το σύνθημα. Εδώ ελπίζω ακόμη στον Παπανδρέου. Όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά γιατί είναι καταδικασμένος να το κάνει, αν θέλει να κυβερνήσει προοδευτικά και να φτιάξει μια δικαιότερη κοινωνία, να δώσει αυτό το σύνθημα για ενεργή συμμετοχή. Ο Παπανδρέου έχει δώσει δείγματα διαφορετικής πολιτικής συμπεριφοράς, με έμφαση στο δημοκρατικό διάλογο και την ισότιμη συμμετοχή των πολιτών, από την πρώτη μέρα που εμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο και με αποκορύφωμα την άμεση εκλογή του στην προεδρία. Όποιος τον παρακολουθεί συστηματικά , γνωρίζει ότι ο Παπανδρέου έχει τις ίδιες πολιτικές θέσεις εδώ και χρόνια και αυτές διαφέρουν αρκετά από βασικές πολιτικές επιλογές του κόμματος ΠΑΣΟΚ, κυρίως στα θέματα για τα οποία το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές. Όταν ανέλαβε το (ήδη ηττημένο πριν τις εκλογές) ΠΑΣΟΚ είχε δύο επιλογές : ή να γκρεμίσει το ερείπιο που παρέλαβε και να φτιάξει καινούργιο, η να το αναστηλώσει. Προτίμησε το δεύτερο και δυσκολότερο, αλλά δυστυχώς αυτό είναι χρονοβόρο και αμφίβολου αποτελέσματος και επιπροσθέτως ...δεν είχε καλούς "μαστόρους". Φαίνεται να το έχει συνειδητοποιήσει και ο ίδιος τον τελευταίο καιρό. Γιαυτό και παίρνει όλο το βάρος της πολιτικής μάχης πάνω του, τραβώντας μπροστά.
Είναι δίκοπο μαχαίρι αυτή η επιλογή. Άμα κερδίσει είναι άρχοντας, άμα χάσει χάνεται. Στην ήττα δεν τον σώζει τίποτα. Αν θελήσει να επιβιώσει και παραπέρα τότε θα είναι δέσμιος των συμφερόντων που ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις. Τότε θα παραμείνει στο προσκήνιο, όχι γιατί θα το αξίζει, αλλά γιατί κάποιοι θα τους βολεύει να παραμείνει, δέσμιος των "επιταγών" τους.
Ο Παπανδρέου έχει ακόμη έναν άσσο (που τον δημιούργησε ο ίδιος με την προσωπική πολιτική του στάση τόσα χρόνια, κι ας τον διακρίνει η ατολμία και η αναβλητικότητα τα τελευταία τρία χρόνια σαν ηγέτη) στο μανίκι και πρέπει να τον βγάλει επιτέλους.
Είναι οι πολίτες, αυτοί που περιμένουν το σύνθημα που έγραφα πριν. Και δεν χρειάζεται να τους πει πολλά πράγματα για να τους πείσει, είπαμε...είναι και ενημερωμένοι και αποφασισμένοι. Πρέπει απλά να είναι ειλικρινής μαζί τους. Να τους πει ότι το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης, με τους όποιους ηγέτες του και τις όποιες πολιτικές επιλογές και πρακτικές, κλείνει τον κύκλο του στο σύνολο του (περιλαμβανομένου και του φαινομένου "ΠΑΣΟΚ") με την κυβέρνηση Καραμανλή και ότι η ανατροπή (όχι κόμματος αλλά συνολικού σκηνικού) μπορεί και πρέπει να γίνει μόνο μέσα από την ενεργή συμμετοχή και το διάλογο. Συμμετοχή και διάλογο για το κάθε τι που συμβαίνει από την πόρτα του σπιτιού μας και πέρα. Για το μικρό και το μεγάλο. Για το μικρολαμόγιο της γειτονιάς μας και το μεγαλολαμόγιο των προμηθειών και των δημοσίων έργων. Για την ασφάλιση , την ανεργία, την υγεία και την παιδεία. Για το περιβάλλον πριν από όλα. Και αυτό να το κάνει πράξη και προεκλογικά και στη επιλογή προσώπων. Ας τολμήσει επιλογές που αναδεικνύουν οι τοπικές κοινωνίες, ας ξαναφήσει ελεύθερα τους πολίτες, όλους τους πολίτες να επιλέξουν άμεσα, όπως επέλεξαν τον ίδιο για πρόεδρο.
Αν ξανανάψει αυτή η σπίθα της συμμετοχής, τότε όλοι θα τρίβουμε τα μάτια μας, όσοι τουλάχιστον δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη δύναμη της κοινωνίας των πολιτών. Τότε οι ανατροπές θα είναι σαρωτικές και ταχύτατες, και μόνο στην υποψία ότι οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις και τις λύσεις για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Ο Παπανδρέου έχει - εκ του σημερινού συστήματος κυβερνητικής εξουσίας - το μοναδικό προνόμιο και δικαίωμα να μπορεί να δώσει αυτό το σύνθημα. Έχει ακόμη και το χρόνο να το κάνει, αν δεν θέλει να είναι συνυπεύθυνος της παράτασης ζωής ενός κλινικά νεκρού πολιτικού γίγνεσθαι. Όσο κι αν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν τον ευνοεί, όσο κι αν τα κομματικά βαρίδια είναι δυσβάσταχτα, πρέπει να το τολμήσει τώρα. Είναι η μοναδική ελπίδα πολιτικής του επιβίωσης, είναι η μοναδική ελπίδα για μια πραγματικά πιο δίκαιη κοινωνία.
Αλλιώς θα συνεχίσουμε να ψάχνουμε για το χρώμα των λαμόγιων για αρκετά χρόνια ακόμη, μέχρι η ίδια η κοινωνία να επιχειρήσει διαφορετικά (έτσι κι αλλιώς) τις ανατροπές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου