Γιατί θα ψηφίσω ΠΑΣΟΚ (Ακρως ερωτικό προεκλογικό Τεφτέρι 5.9.07)

Οι αφορμές για τις σημερινές σημειώσεις μου είναι κυρίως δυο : Η πρώτη είναι η χθεσινή συνέντευξη του ΓαΠ στο MEGA και οι αντιδράσεις (θετικές και αρνητικές) που προκάλεσε η αποστροφή του για την "ερωτική σχέση του ψηφοφόρου με το κόμμα και την πολιτική". Η δεύτερη είναι μια αλλόκοτη "πολιτική" ανάλυση με τον ατυχή τίτλο "Γιατί δεν θα ψηφίσω ΠΑΣΟΚ" στο Πολιτικό Blog.

• Τα τελευταία 3, 5 χρόνια (αλλά για όσους παρακολουθούν τον ΓαΠ , από πολύ παλιότερα) έχουν λεχθεί και έχουν γραφτεί πολλά για την διαφορετική, αμφίδρομη και (ίσως) ερωτική(?) σχέση του Παπανδρέου με τους πολίτες. Μια σχέση που έφτασε στο ζενίθ της με την άμεση εκλογή του στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ το 2004. Έκτοτε αυτή η "ερωτική" σχέση έχει τα πάνω της και τα κάτω της (όπως κάθε σχέση σε τελική ανάλυση) αλλά εξακολουθεί να "κρατιέται" σε πείσμα πολλών και να βλέπει το μέλλον καλύτερο μέσα από αυτή τη προσωπική συνύπαρξη. Καταθέτω τη δική μου εμπειρία και άποψη στο θέμα , αλλά πιστεύω πως το ίδιο συμβαίνει με πολλούς συμπολίτες μου.
  
• Στην πολιτική και τα κόμματα βρέθηκα από τα πρώτα φοιτητικά μου χρόνια, όπως οι περισσότεροι νεολαίοι. Πέρασα από τα "σχολεία" της αριστεράς, έζησα στο πετσί μου τη λενινιστικού τύπου δομή και λειτουργία τους (που δυστυχώς μέχρι και σήμερα επικρατεί στη λειτουργία όλων ανεξαίρετα των κομμάτων, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ συμπεριλαμβανομένων), αγωνίστηκα, ενθουσιάστηκα και τελικά απογοητεύτηκα. Απομακρύνθηκα συνειδητά από την πολιτική και κομματική ζωή για πάνω από 15 χρόνια, μη βρίσκοντας κανένα ενδιαφέρον συμμετοχής, θεωρώντας ότι ο απλός πολίτης, το απλό μέλος δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα απλό "κουκί" για τις κομματικές νομενκλατούρες. Ζώντας στην επαρχία κάνοντας τα πρώτα βήματα στην οικογενειακή και επαγγελματική μου ζωή, διέκρινα σιγά σιγά την ανάγκη συμμετοχής των πολιτών στην επίλυση των καθημερινών προβλημάτων που τους απασχολούν, για τα σχολεία που έστελνα τα παιδιά μου, για τις πλατείες και τα αθλητικά κέντρα που περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους , για την καθαριότητα της πόλης μας, για το νερό που πίνουμε κ.ο.κ. Έτσι συμμετείχα συχνά μέσα από συλλογικότητες της (πρώιμης ακόμη) κοινωνίας των Πολιτών σε δράσεις για καλύτερη καθημερινότητα. Παράλληλα, μέσα κυρίως από το διαδίκτυο άρχισα να διαβάζω για την κοινωνία των πολιτών στον κόσμο, για τη συμμετοχική δημοκρατία (που τόσο πολύ έχουμε ταλαιπωρήσει, ειδικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα) για τις νέου τύπου συλλογικότητες των πολιτών (που στην Ελλάδα - λάθος κατά τη γνώμη μου - έχει καθιερωθεί να τις αποκαλούμε ατυχώς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) που αναπτύσσονται παγκόσμια. Μέσα από αυτά τα κείμενα είχα και την πρώτη επαφή μου με τις απόψεις του ΓαΠ, αλλά δεν έδωσα σημασία από την αρχή στο πρόσωπο , το οποίο έβλεπα σαν ένα ακόμη συστατικό ενός πολιτικού και κομματικού συστήματος το οποίο είχα απορρίψει.
  
• Αυτή η άποψη για τον Παπανδρέου άλλαξε όταν η επαφή μας (μέσα από τη συχνότερη παρουσία του στα μέσα , αλλά και μέσα από την πρώτη διαδραστική ιστοσελίδα πολιτικού ηγέτη στην Ελλάδα) έγινε στενότερη, με αφορμή την παρουσία του στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής και ιδιαίτερα του κόμματος του, από τη θέση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Εδώ κολλάει η "ερωτική σχέση". Η επαφή με τον πολιτικό ηγέτη Παπανδρέου ήταν εντελώς διαφορετική, συγκρινόμενη με αντίστοιχη με οποιονδήποτε άλλο πολιτικό ηγέτη. Ήταν πραγματικά ένας "ξαφνικός έρωτας" . Και για να μην παρεξηγηθώ, εξηγούμαι όσο πιο ειλικρινά και πιο ανθρώπινα γίνεται : Ο Ανδρέας Παπανδρέου , ο Αντρέας του λαού, ήταν ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης που συνέπαιρνε τα πλήθη, που άλλαξε την πορεία της Ελλάδας, αλλά ήταν και αυτός ένας ηγέτης παλαιάς κοπής , διατηρούσε πάντοτε μια απόσταση από τον πολίτη, μιλούσε για συμμετοχή αλλά στην ουσία καθοδηγούσε και επέβαλλε την άποψη του, έχοντας το χάρισμα του πολιτικού ενστίκτου. Αυτός ο τύπος πολιτικού ηγέτη μπορεί να πρόσφερε τα μέγιστα στην Ελλάδα, αλλά για τη δική μου γενιά ήταν κάτι απόμακρο και αδιάφορο, συχνά δε και απωθητικό. Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι κάτι διαφορετικό: είναι ένας πολιτικός που τον νιώθεις πολύ πιο κοντά σου σαν πολίτης. Είναι πιο ανθρώπινος, πιο άμεσος , απίστευτα διαλεκτικός και εκνευριστικά ήρεμος. Είναι ένας ηγέτης μεταξύ μας , ένας ηγέτης της γενιάς μας , της νέας χιλιετίας. Έχεις την αίσθηση πάντοτε μαζί του ότι μπορείς να του πεις ανενδοίαστα την άποψη σου και θα σε ακούσει , έχεις πολλές φορές την αίσθηση ότι τον ακούς να λέει στις ομιλίες του αυτά που μόλις πριν λίγο - ακριβώς με τον ίδιο τρόπο - είχες σκεφτεί κι εσύ ο ίδιος. Έχεις πάντοτε την αίσθηση ότι η κάθε πρόταση του, η κάθε παραίνεση του δεν κατέβηκε ξαφνικά από το 'πάνσοφο" κεφάλι του αλλά από την διαρκή τριβή του με πολίτες, από το διάλογο με τους γύρω του, από έναν βασανιστικό συχνά διάλογο με το πολιτικό περιβάλλον που συμμετέχει και ο ίδιος ενεργά και ισότιμα με όλους .
• Ας αφήσουμε όμως τα "ερωτικά" κι ας πιάσουμε τα "πολιτικά". Αυτό το πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα πολιτικό προφίλ του Γαπ έχει συχνά γίνει αφορμή να γραφτούν διάφορα : ότι ο Γιώργος είναι αλλού , ότι είναι μπροστά από την εποχή του, ότι Γιώργος και ΠΑΣΟΚ είναι δυο πράγματα ξένα μεταξύ τους, ότι δεν κάνει για ηγέτης , ότι λέει πολλά και κάνει λίγα, ότι είναι "αμερικανόφερτος" και "αμερικανοαναθρεμένος" και άλλα τέτοια. Η αλήθεια είναι πως ο πολιτικός Παπανδρέου ξενίζει πολλούς , μα πάνω από όλα ενοχλεί την καθεστηκυία τάξη του πολιτικού μας συστήματος. Το προφίλ του Γιώργου, δεν πουλάει , δεν εξυπηρετεί διάφορα συμφέροντα, δεν παρασύρει άβουλες μάζες σε δρόμους που εξυπηρετούν το σύστημα. Το προφίλ του Γιώργου διεμβολίζει στην ουσία το σύστημα , φέρνοντας τον απλό πολίτη στο προσκήνιο. Το προφίλ του Γιώργου καταστρέφει την πελατειακή σχέση μεταξύ πολιτικού και πολίτη , μεταξύ πολιτικού και συμφερόντων , μεταξύ εξουσίας και κοινωνίας και αυτό βάζει μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος που αργά η γρήγορα θα σκάσει.
• Όμως ο Γιώργος Παπανδρέου ζει μέσα σε αυτό το σύστημα και ηγείται ενός πολιτικού κόμματος αυτού του (κλινικά νεκρού) συστήματος. Και εύλογα πολύ περίμεναν (και περιμένουν ακόμη ) μέσα στα προηγούμενα 4 χρόνια να έβαζε τη σφραγίδα του σε αλλαγές τουλάχιστον μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Τι άλλο σήμαινε η καθολική απαίτηση "Γιώργο άλλαξε τα όλα"? Και πόσο ανταποκρίθηκε στην πράξη ο ίδιος στο "αλλάζουμε το ΠΑΣΟΚ, για να αλλάξουμε την Ελλάδα" ? Πόσο υλοποιήθηκαν προτάσεις και δράσεις συμμετοχικής δημοκρατίας? Πόσο εφαρμόστηκε η αξιοκρατία μέσα στον κομματικό μηχανισμό? Πόσο ανανεώθηκε το στελεχιακό δυναμικό? Πόσο διαμορφώθηκαν καινούργιες προτάσεις και ένα νέο πολιτικό όραμα για τη χώρα? Απαντήσεις σε όλα αυτά και σε άλλα έχουν δοθεί πολλές κατά καιρούς, απόψεις έχουν ακουστεί διάφορες και θετικές και αρνητικές. Η δική μου γνώμη είναι ότι ο Γιώργος , απόλυτα συνεπής στα προσωπικά του πιστεύω , διάλεξε τον πιο δύσκολο δρόμο , αυτόν του διαλόγου με όλους ισότιμα , αυτόν της κοινής προσπάθειας για αλλαγές και ανατροπές, αυτόν του σεβασμού στη γνώμη και τη συμμετοχή του καθενός ξεχωριστά. Ο Γιώργος επέμεινε και επιμένει να είναι πρώτος μεταξύ ίσων. Ο Γιώργος πίστευε και πιστεύει ότι για κάθε βήμα από εδώ και μπρος για μια πιο δίκαιη κοινωνία πρέπει να είμαστε όλοι συμμέτοχοι και συνυπεύθυνοι. Ο Γιώργος ήξερε και ξέρει ότι αυτός ο δρόμος που διάλεξε και δύσκολος θα είναι και μακρύς θα είναι. Επιμένει όμως με θαυμαστή συνέπεια σε αυτή του την επιλογή και καλά κάνει , και είμαι σίγουρος ότι θα επιμένει πάντοτε , όσο θα βρίσκεται στο πολιτικό προσκήνιο. Και η ιστορία θα τον κρίνει.
  
• Πόσο αποδεκτή είναι όμως αυτή η επιλογή του ΓΑΠ απο το πολιτικό σύστημα και πρώτα από όλα από το ίδιο του το κόμμα? Πόσο αξιοποιήθηκε το νέο πεδίο ισότιμου διαλόγου και συνευθύνης, που εγγυήθηκε, από το ΠΑΣΟΚ και τα στελέχη του? Είναι σήμερα σαφές ότι πολλοί κομματικοί αξιωματούχοι παρεξήγησαν αυτή την επιλογή. Άλλοι γιατί παρέμειναν κολλημένοι στην παλαιοκομματική λογική, άλλοι γιατί βρήκαν ευκαιρία να πάρουν τη ρεβάνς , άλλοι γιατί θεώρησαν κεκτημένο ότι είχαν αποκτήσει, και άλλοι, όντας "νεοφερμένοι" γιατί ήταν εκτός πολιτικής και κομματικής πραγματικότητας. Αποτέλεσμα : το κόμμα ΠΑΣΟΚ είναι σε μάλλον φθίνουσα πορεία , μετατράπηκε από συμπαγή κομματικό μηχανισμό σε παραμάγαζα εν ενεργεία και εν δυνάμει βουλευτών και παρατρεχάμενων τους, επικράτησε ολοκληρωτικά η λογική "ο σώζων εαυτόν σωθήτω"! Αναμενόμενο, μια και η λογική Παπανδρέου είναι σε πλήρη αντίθεση με το κατεστημένο. Γιατί απλούστατα η λογική Παπανδρέου δεν έχει σαν επίκεντρο των ανατροπών - όπως ίσως ατυχώς πίστεψαν κάποιοι - το ίδιο το κόμμα , αλλά την κοινωνία (που ξεπερνά τα κομματικά στεγανά) και τον άνθρωπο πάνω από όλα. Αν η κοινωνία και οι πολίτες κρίνουν ότι για να προχωρήσουν πρέπει να ξεπεράσουν κομματικά στερεότυπα και κατεστημένα , θα το κάνουν αργά η γρήγορα.
• Και για να φτάσουμε και στις εκλογές , αυτό το "αργά η γρήγορα" είναι το κλειδί του κριτηρίου της ψήφου του πολίτη στις επερχόμενες εκλογές. Ήμουν από αυτούς , και το έχω εκφράσει πολλές φορές και δημόσια, που πίστευαν ότι η προοδευτική παράταξη θα χρειαστεί ικανό χρόνο για να ανασυγκροτηθεί μετά την ήττα και να ξαναέρθει στο πολιτικό προσκήνιο έτοιμη να προσφέρει και πάλι στην ελληνική κοινωνία. Αυτό σε πολιτικό χρόνο μεταφράζεται σε τουλάχιστον μια δεκαετία (ή οκταετία για τα ελληνικά κοινοβουλευτικά δεδομένα). Και το πίστευα αυτό ακόμη περισσότερο λαμβάνοντας υπόψη μου τη λογική του ΓαΠ να ανατρέψει όχι μόνο τα δεδομένα του κόμματος του, αλλά τα γενικότερα δεδομένα του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα. Έχοντας αυτή την άποψη και βλέποντας τη λυσσαλέα αντίδραση του κατεστημένου (στο σύνολό του) σε αλλαγές , τολμώ χωρίς κανένα ενδοιασμό να πω ότι ίσως θα ήταν χρήσιμο για το ΠΑΣΟΚ και την Κεντροαριστερά να μην πάρει την εξουσία ούτε στις επερχόμενες εκλογές , όντας μη έτοιμη να προσφέρει πραγματικά κάτι διαφορετικό, καινοτόμο, συμμετοχικό και προοδευτικό. ΄Οπως χαρακτηριστικά λέει ο φίλος Καρπίδης στο post του " το ΠΑΣΟΚ μου θυμίζει αυτοκίνητο που χρειάζεται ζυγοστάθμιση".
  
• Αν τα δεδομένα ήταν αυτά της περασμένης άνοιξης, εποχή που ασχοληθήκαμε με την αναθεώρηση , που είχαμε την αναταραχή στα πανεπιστήμια, θα είχα σαφέστατα την ίδια άποψη και σήμερα , χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν θα ψήφιζα προσωπικά το κόμμα που υποστηρίζω. Όμως θεωρώ ότι αυτά που βιώσαμε σαν πολίτες αυτό το καλοκαίρι και ειδικά τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου με την καταστροφή ενός σημαντικού μέρους του εθνικού πλούτου, λόγω της πλήρους ανικανότητας της εξουσίας να αντιμετωπίσει στοιχειωδώς μια φυσική καταστροφή, αλλά και όσα τραγελαφικά ακολούθησαν με τα τριχίλιαρα και τις "ασύμμετρες απειλές", με έκαναν αλλάξω γνώμη. Με έκαναν να προβληματιστώ αν πρέπει να πάρουμε σαν πολίτες μέρος της ευθύνης που έτσι κι αλλιώς μας παραχωρείται με το δικαίωμα της ψήφου, να διατηρήσουμε αυτή την ανίκανη κυβέρνηση και αυτό το διαλυμένο και ανάλγητο κατεστημένο στην εξουσία για 4 ακόμη χρόνια. Με έκαναν να σκεφτώ πως είναι αδιανόητο να συναινέσουμε στην παραμονή στην εξουσία αυτών που είναι υπεύθυνοι (εκτός όλων των άλλων) για την μεγαλύτερη εθνική καταστροφή της χώρας μετά τον πόλεμο! Με έκανε να πεισθώ πως αυτό το κράτος , αυτή η δομή, αυτή η γραφειοκρατία και ρουσφετολογία, αλλά και αυτός ο ωχαδερφισμός του πολιτικού μας συστήματος οδηγούν μαθηματικά και πολύ σύντομα στην καταστροφή του περιβάλλοντος , των φυσικών πόρων , της ιστορίας και των παραδόσεων του τόπου μας, δηλαδή με απλά λόγια σε ένα εξαιρετικά δύσκολο και αβέβαιο μέλλον για τα παιδιά μας, που δεν είναι πια μακριά αλλά έξω από την πόρτα μας. Και επομένως θα είναι έγκλημα να του δώσουμε ακόμη μια (έστω και πρόσκαιρη) ανάσα ζωής. Θεωρώ πως το σοκ της καταστροφής, έχει προβληματίσει κατ' αυτόν τον τρόπο την πλειοψηφία των σκεπτόμενων πολιτών.
  
• Τώρα φυσικά θα ρωτήσει κάποιος : " και γιατί να ψηφίσω ΠΑΣΟΚ? μια από τα ίδια δεν είναι? εσύ ο ίδιος είπες ότι δεν άλλαξε. Να διαλέξω απλά ανάμεσα στους τυφλούς τον μονόφθαλμο? να δώσω τελικά το φιλί της ζωής σε κάτι που έχω απορρίψει? ". Εύλογα ερωτήματα, αλλά η απάντηση είναι απλή. Δεν ψηφίζω το ΠΑΣΟΚ που ξέρω,ψηφίζω για το ΠΑΣΟΚ που θέλω, για το ΠΑΣΟΚ που ισότιμα θα συμμετέχω. Ψηφίζω στη λογική του Παπανδρέου για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Ψηφίζω στη βάση των εγγυήσεων που μου υποσχέθηκε για ισότιμο διάλογο και συμμετοχή, για συνυπευθυνότητα και συλλογικότητα στην κοινωνία, ψηφίζω τώρα και θα ελέγξω συμμετέχοντας μετά. Ψηφίζω όχι για να εξουσιοδοτήσω κάποιον αλλά για να πάρω την κατάσταση στα δικά μου χέρια. Ψηφίζω όχι γιατί το είπε σε τελική ανάλυση ο Παπανδρέου, αλλά γιατί αυτό είναι το συμφέρον μου και το συμφέρον της κοινωνίας που ζω και είναι πια μονόδρομος. Και φυσικά παίρνω το σύνολο της ευθύνης που μου αναλογεί σαν ενεργού πολίτη αυτής της κοινωνίας, ότι θα προχωρήσω αταλάντευτα αυτή την πορεία των ανατροπών και θα τιμωρήσω σκληρά όποιον υπαναχωρήσει , όποιον με πουλήσει, όποιον με αποπροσανατολίσει , κι ας λέγεται και Παπανδρέου.
  
• Είμαι πεπεισμένος - και θεωρώ ότι είμαστε οι περισσότεροι - ότι δεν πρέπει από εδώ και πέρα να δώσω λευκή επιταγή για το μέλλον μου και των παιδιών μου σε κανέναν. Οι εικόνες της θλίψης και των αδιεξόδων στην Πελοπόννησο , η ενοχλητική αλήθεια της περιβαλλοντικής καταστροφής του πλανήτη δεν μου επιτρέπουν πλέον ούτε να δείξω ανοχή, ούτε να κάνω πειράματα. Δεν είναι απλά ένα ζήτημα επιλογής ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση. Είναι ένα ζήτημα επιβίωσης, γιαυτό και η επιλογή είναι προοδευτική ψήφος κατ'αρχήν και απαίτηση ενεργής συμμετοχής και συνυπευθυνότητας στη συνέχεια. Και αν το πρώτο είναι συνειδητή επιλογή ,το δεύτερο είναι απόλυτη αναγκαιότητα.
  
• Αν σήμερα η επιλογή αυτή προσωποποιείται (εκλογικά) στον Γιώργο Παπανδρέου δεν έχω κανέναν ενδοιασμό να την επιλέξω. Δεν κολλάω στο προβληματικό ΠΑΣΟΚ που σέρνεται πίσω του, γιατί θεωρώ πως είναι πια αμελητέα πολιτική ποσότητα και θα ολοκληρωθεί σύντομα ο κύκλος του, ανάλογα με τη δική μου συμμετοχή ως πολίτη. Θα κάνω με αυτή την επιλογή πράξη ακριβώς αυτό που λέει ο φίλος Καρπίδης : "την ανατροπή από τα κάτω". Και θα το κάνω δίνοντας εμπιστοσύνη σε αυτόν που μου έδωσε το "εργαλείο" για να το κάνω. Και αν παρ' ελπίδα στο μέλλον και αυτός υπαναχωρήσει (πράγμα που προσωπικά δεν το πιστεύω, μελετώντας τον άνθρωπο Παπανδρέου - εδώ έγκειται και η ιδιόμορφη "ερωτική σχέση") απλά θα τον ξεπεράσω, τιμωρώντας τον παραδειγματικά, και θα συνεχίσω στον ίδιο δρόμο με τον ίδιο στόχο : την πιο δίκαιη, καθαρή και βιώσιμη κοινωνία για τα παιδιά μου. Αυτό είναι το χρέος μου σαν πολίτη, σαν ανθρώπου, σαν υποκειμένου αυτής της κοινωνίας.