Δύναμή του η κοινωνική βάση

Είναι φανερό ότι η πολιτική λογική αλλά και η κομματική συναίνεση «πήγε περίπατο» από τη στιγμή που ο Ευάγγελος Βενιζέλος αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδίου που προέβλεπε το θρυμματισμό της ψυχικής ενότητας της δημοκρατικής παράταξης. Επιπλέον, αντικειμενικά, έθεσε φραγμούς για να δυσκολευτεί το Κίνημα να επανέλθει στο δρόμο που οδηγεί ξανά στη μεγάλη κοινωνική βάση που με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου κάποτε έφερε το λαό στην εξουσία. Η πολιτική ευαισθησία του Γιώργου Παπανδρέου και η προσωπική ανάληψη ευθυνών στο μέτρο που του αναλογούσαν, εξελήφθησαν ως αδυναμία.

Οι αιτιάσεις του Βενιζέλου για δήθεν «απόπειρα υφαρπαγής ψήφου» των μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας, και οι διάφορες ερμηνείες περί «πολιτικής γκάφας» του Γιώργου, δεν είναι παρά στοιχεία μιας επιχείρησης που επιζητεί να φωτίσει ως «υπεύθυνο» της κρίσης και του επαπειλούμενου «διχασμού» τον Παπανδρέου. Διχαστική τακτική, όμως, ακολουθεί ο Βενιζέλος όταν με τις δηλώσεις και συνεντεύξεις του στοχοποιεί τον Γιώργο ως υπαίτιο της ήττας, και αγιοποιεί τον εαυτό του.

Με τη συνεχή επίκληση της «ενότητας» προσπαθεί να αφορίσει το «φάντασμα» της διάλυσης και να αποσείσει από τον ίδιο τις ευθύνες για την μελλοντική εικόνα που ενδεχομένως θα παρουσιάσει το ΠΑΣΟΚ. Η δήθεν ανησυχία του προαναγγέλλει τρικυμία! Δεν έχει πολιτική αλλά ούτε συναισθηματική βάση η πρόσκλησή του προς τον Γιώργο να δηλώσει ότι δεν προτίθεται να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας για την εκλογή Προέδρου. Αντιθέτως είναι μια έντεχνη, ευθεία αμφισβήτηση της ηθικής και πολιτικής ακεραιότητας του Παπανδρέου.

Εξάλλου, η επιλογή του Παπανδρέου να μη συγκρουστεί μετωπικά με πρακτικές, αντιλήψεις και πρόσωπα, που εκπροσωπούσαν αρνητικές πλευρές της πολιτικής μας, σε καμιά περίπτωση δεν υπαινίσσονταν «ταξινομήσεις» που «δυσαρέστησαν» τον Κώστα Σημίτη. Απλώς ο πρώην πρωθυπουργός ένιωσε να θίγεται προκαταβολικά από την ενδεχόμενη κριτική της δικής του πρωθυπουργικής θητείας, όταν τα στελέχη που συγκρότησαν το επιτελείο του θεωρούνται σήμερα ότι έπληξαν με την πολιτική και κοινωνική συμπεριφορά τους και την εικόνα του Κινήματος αλλά και έβλαψαν τα συμφέροντα του λαού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κυβερνητισμός που εμφιλοχωρούσε στην υπό τον Σημίτη κομματική ομάδα διέβρωσε ολόκληρο τον κομματικό μηχανισμό, με τα γνωστά αποτελέσματα. Κι αν ο μηχανισμός που στήριξε τον Σημίτη προσεχώρησε σήμερα στο στρατόπεδο του Βενιζέλου, είναι αναπόφευκτο να νιώθει άβολα ο πρώην πρωθυπουργός.

Ωστόσο, οι αναλύσεις για το δήθεν ζοφερό μέλλον του ΠΑΣΟΚ και οι αιτιάσεις για την ενότητα που απειλείται λόγω της στάσης του προέδρου, «πνίγηκαν» στην τεκμηριωμένη τοποθέτηση του Γιώργου Παπανδρέου, ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατά τη συζήτηση στη Βουλή των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Έγινε φανερό ότι αυτός που μπορεί να εγγυηθεί ένα καινούργιο ΠΑΣΟΚ, απαλλαγμένο από τα «βαρίδια του παρελθόντος», είναι μόνον ο Γιώργος Παπανδρέου, αφού ακριβώς αυτά τα «βαρίδια», σήμερα, έχουν προσχωρήσει στην πλευρά Βενιζέλου και στηρίζουν την υποψηφιότητά του.

Η κατά μέτωπον επίθεση εναντίον της κυβέρνησης, αλλά και κατά του ίδιου του πρωθυπουργού, αποκάλυψε τη θρυλούμενη συνεργασία της Νέας Δημοκρατίας με το ακροδεξιό κόμμα του Καρατζαφέρη, και υπογράμμισε ως πυροτέχνημα την επιχειρούμενη αλλαγή του εκλογικού νόμου. Αλλά και όλα τα σημεία της τοποθέτησής του υπερκάλυψαν την πολιτική μας αγωνία και ενεθάρρυναν τους ψηφοφόρους του Κινήματος αλλά και τον απλό πολίτη, ότι η αντιπολίτευση του Παπανδρέου θα είναι ισχυρή ενάντια σε μια αντιλαϊκή κυβέρνηση που με τα ψεύδη της, για άλλη μια φορά, εγκλώβισε μια μεγάλη μάζα ψηφοφόρων. Ίσως για πρώτη φορά ο Γιώργος πέτυχε να ενοποιήσει τα αντιπολιτευτικά αντανακλαστικά των δημοκρατικών ψηφοφόρων, με την κριτική του αλλά και την ταυτόχρονη προβολή θετικών προτάσεων.

Η εξωτερική πολιτική, το θέμα της παιδείας, η καθήλωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, η αδυναμία της κυβέρνησης να απορροφήσει η χώρα μας το 1/3 των πόρων του Γ΄ ΚΠΣ, το γεγονός ότι ο Καραμανλής κώφευσε στο ηχηρό μήνυμα της κοινωνίας για ίδρυση υπουργείου Περιβάλλοντος, η επιχειρούμενη προσπάθεια να συγκαλυφθεί το σκάνδαλο των ομολόγων, η ρευστοποίηση μετοχών του ΟΑΕΕ για να πληρωθούν οι συντάξεις, η κατάργηση του φόρου κληρονομιάς σε φορολογούμενους που δεν έχουν ανάγκη αυτή τη ρύθμιση, η απειλούμενη εκποίηση των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας σε ξένους κολοσσούς, η προετοιμασία της μείωσης της συμετοχής του δημοσίου κάτω του 51% στη ΔΕΗ, η απαξίωση της Ολυμπιακής... Αυτά και άλλα είναι τα σημεία για τα οποία ο Παπανδρέου εγκάλεσε τον Καραμανλή κι εκείνος δεν φαίνεται διατεθειμένος να ξεστρατίσει από την έγνοια του που είναι η μικροκομματική διασφάλιση των νώτων της συντηρητικής παράταξης.

Σήμερα, η κοινωνική βάση, που βρίσκεται σταθερά τοποθετημένη στο χώρο της δημοκρατικής παράταξης, επιζητεί αλλαγή. Ένα ευάριθμο κομμάτι της εγκλωβίστηκε στα δυο κόμματα της παραδοσιακής αριστεράς, που με την πολεμική τους επιχείρησαν να απαξιώσουν πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ και δευτερευόντως τη Νέα Δημοκρατία. Κανείς δεν αρνείται ότι η συνεργασία, λόγου χάρη με τον ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να ωφελήσει τον τόπο. Ωστόσο, για να προχωρήσει το ΠΑΣΟΚ προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να σταθεί πρώτα στα πόδια του, να ξεκαθαρίσει το εσωτερικό του τοπίο, να προσανατολιστεί σε στόχους με ευκρινή χαρακτηριστικά.

Τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ θέλει να γίνει πλειοψηφικό ρεύμα, είναι λάθος να υψωθεί αποκλειστικά το λάβαρο της «κεντροαριστεράς», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ απεμπολεί την παράδοσή του. Είναι αυτονόητο ότι το ΠΑΣΟΚ αντλεί δύναμη από τους αγώνες και την ιστορία του προοδευτικού κινήματος, να νιώθει δικό του τον κόσμο που μάτωσε στους απελευθερωτικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες, να στρέφει το βλέμμα του στους αγώνες της κεντροαριστεράς που με ηγέτη τον Ανδρέα επιχειρούσε την κατάλυση του κράτους της Δεξιάς στα προδικτατορικά χρόνια, να νιώθει ότι δεν πρέπει να προδώσει την ιστορία που είναι γραμμένη με αίμα στα χρόνια της χούντας, με σκληρούς αγώνες στα χρόνια της μεταπολίτευσης, με συσπειρωμένη τη νεολαία, τους αγρότες και όλους τους εργαζόμενους μη προνομιούχους στα χρόνια της Αλλαγής...

Είναι αυτονόητο ότι το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να ξεχάσει την ανιστόρητη συνεργασία της παραδοσιακής αριστεράς με τη Δεξιά, την παραπομπή του ιστορικού ηγέτη Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, τα διλήμματα του Κώστα Σημίτη που εκβιαστικά ζητούσε και την προεδρία του Κινήματος και την πρωθυπουργία, τη διάλυση και τον εκφυλισμό της κομματικής οργάνωσης, και τη συγκέντρωση των εξουσιών στα χέρια της λεγόμενης «εκσυγχρονιστικής» ομάδας, η οποία ουδέποτε ανέλαβε τις ευθύνες της. Δεν μπορεί, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ να ξεχάσει και γιʼ αυτό δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να σηκώσει σημαίες ευκαιρίας για να ικανοποιήσει ορισμένους και να δώσει την ευκαιρία στη Δεξιά να στρογγυλοκαθήσει σε ξένα χωράφια που είναι η μεγάλη δεξαμενή του λεγόμενου «κεντρώου» χώρου.

Το ΠΑΣΟΚ δεν απευθύνεται μονάχα στην κεντροαριστερά (με την οποία έτσι κι αλλιώς είναι συνδεδεμένο το όνομα Παπανδρέου), αλλά έχει την έγνοια του για τον ελληνικό λαό που δεν επιδιώκει να χρωματίσει την καθημερινότητά του και να πολωθεί στις μυλόπετρες της αντιπαλότητας με τον γείτονα, τον συνάδελφο, τον συμπολίτη. Δεν πρέπει να επιτρέψει στη Νέα Δημοκρατία να συνεχίσει να «αλωνίζει» φραστικά το χώρο του κέντρου, δεν πρέπει να επιτρέψει στο Συνασπισμό να οικειοποιείται την αριστερή παράδοση και δεν πρέπει να αφήσει «ορφανή» μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού που στενάζει κάτω από την ασφυκτικά αντιλαϊκή δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Ο Γιώργος Παπανδρέου μπορεί να διασφαλίσει την ενότητα για μια αποτελεσματικά ανατρεπτική αντιμετώπιση της καραμανλικής διακυβέρνησης, διότι έχει μια σταθερά ηθική στάση, αλλά επιπλέον η πολιτική του συμπεριφορά δεν δείχνει ότι είναι οχυρωμένος πίσω από δογματισμούς. Τον κινητοποιεί το λαϊκό συμφέρον και η μαχητική του στάση απέναντι στα οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα που σήμερα διαθέτουν ισχυρούς επικοινωνιακούς μηχανισμούς. Η εμμονή του να βρίσκεται σε συνεχή αντιπαράθεση με το κατεστημένο των μέσων ενημέρωσης δείχνει ότι βρίσκεται σε επαφή με τις λαϊκές μάζες και αντλεί από τη δύναμή τους. Μιλάει τη γλώσσα της αλήθειας και είναι γνωστό πόσο ανάγκη έχει ο κόσμος την αλήθεια όταν μάλιστα αυτή εκφέρεται από τα χείλη πολιτικών όπως ο Παπανδρέου.

Είναι υποχρεωμένος πλέον ο Παπανδρέου, τώρα που βρισκόμαστε στο μέσον μιας κρίσης, να κρατήσει σταθερά το τιμόνι. Θα βγει νικητής, διότι στήριγμά του μπορεί να μην είναι τα μέσα ενημέρωσης, είναι όμως η μεγάλη κοινωνική βάση του δημοκρατικού λαού που έχει αντιληφθεί το παιχνίδι που πήγαν να παίξουν όχι τόσο σε βάρος του Γιώργου, αλλά σε βάρος του ίδιου του λαού. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξαναγίνει πλειοψηφικό ρεύμα.

Νίκος Λαγκαδινός