Κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει ότι η Ελλάδα είναι χώρα τουριστική με διαρκώς αυξανόμενο το ρόλο του τουρισμού στην οικονομία. Ο τουρισμός συνεισφέρει περίπου 18% του ΑΕΠ καλύπτοντας περίπου το 40% του ελλείμματος των εξωτερικών μας πληρωμών και απασχολεί άμεσα και έμμεσα περίπου 800.000 εργαζόμενους. Το εισόδημα στα πλαίσια του τουριστικού προϊόντος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου, υπολογίζεται σε ένα δις ευρώ το μήνα. Έτσι η συζήτηση για το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που θα ακολουθήσουμε είναι ένα κρίσιμο πολιτικό θέμα.
Αυτό που πρέπει να συζητήσουμε είναι εάν πρέπει να σπαταλήσουμε την φυσική και πολιτιστική μας κληρονομιά, έργο χιλιάδων ετών, σε μερικές δεκαετίες προς δόξαν του real estate, των tour operators, των τραπεζών και των ξένων επενδυτών.
Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ προωθώντας πρόσφατα το ειδικό χωροταξικό για τον Τουρισμό δίνει μεγάλη βαρύτητα στην ανάπτυξη των μεγάλων τουριστικών μονάδων με τις αντίστοιχες τουριστικές επενδύσεις. Τέτοιες σχεδιάζονται ή είναι σε εξέλιξη στο Κάβο Σίδερο στο νομό Λασιθίου, στη Μεσσηνία, στον Έξαρχο της Αταλάντης, στην Πρέβεζα, στην Ερμιόνη, στην Ηλεία, στη Μαγνησία και πρόσφατα ξεκίνησε η διαδικασία και για την δική μας Καραθώνα. Επίσης σχεδιάζονται ή είναι σε εξέλιξη επενδύσεις σε νέα χιονοδρομικά κέντρα όπως στο Βελβενδό Κοζάνης, στον Κίσαβο, στα Βαρδούσια, στην Τριγγία και σε άλλα βουνά
Το ανεξέλεγκτο real estate σε συνδυασμό με τη δημιουργία γηπέδων γκολφ, συνεδριακών κέντρων, υπερπολυτελών ξενοδοχείων και εμπορικών πάρκων αποτελούν το κυρίαρχο στοιχείο αυτών των επενδυτικών σχεδίων, που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους κυρίως ξένοι επενδυτές. Αποψιλώνονται εκτάσεις, πωλούνται γεωργικές περιοχές, αποχαρακτηρίζονται δάση, ακόμα και αρχαιολογικοί χώροι, για να βρεθούν τα χιλιάδες στρέμματα, που θα φιλοξενήσουν τα γήπεδα και τις πολυτελείς εγκαταστάσεις τους. Φυσικά σχεδόν πάντα δίπλα σε μοναδικές στο είδος τους παραλίες, λίμνες, ποτάμια, λιμνοθάλασσες και πλούσιες σε νερό γεωτρήσεις.
Μερικά από τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούνται είναι η κατασπατάληση των υδατικών και εδαφικών πόρων με εμφανέστατο τον κίνδυνο υφαλμύρωσης και πτώσης των υδροφορέων, η υποβάθμιση του εδάφους με προοπτική την ερημοποίηση (για παράδειγμα, ένα γήπεδο γκολφ καταναλώνει ετησίως ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού σε συνθήκες μεσογειακού κλίματος, δηλαδή περίπου όσο οι ανάγκες μια πόλης 12.000 κατοίκων, κάτι σαν το Ναύπλιο), η αλλοίωση του φυσικού τοπίου, η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, η άστοχη αλλαγή των χρήσεων γης και ο αποχαρακτηρισμός δασικών περιοχών, οι μεγάλες απαιτήσεις σε ενέργεια, η επιβάρυνση της περιοχής με μεγάλες ποσότητες υγρών και στερεών αποβλήτων, ο περιορισμός των δυνατοτήτων αυτοδύναμης βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης με αρνητικές συνέπειες στη τοπική οικονομία, αλλά και η συγκέντρωση τεράστιων κεφαλαίων από επιδοτήσεις σε ορισμένα κέντρα και σε επιχειρήσεις με αμφίβολο το οικονομικό αποτέλεσμα.
Ακούστηκε πρόσφατα το επιχείρημα ότι μια μεγάλη μονάδα 7.000 κλινών στην Καραθώνα θα αυξήσει το μέσο όρο διανυκτερεύσεων (που σήμερα είναι λίγο πάνω από 2) στην πόλη μας, και αυτό χρησιμοποιήθηκε σαν θετικό στοιχείο για να πειστούν οι άνθρωποι του τουρισμού στην πόλη!
Αλήθεια τι όφελος θα έχουν οι ιδιοκτήτες πανσιόν , τα εστιατόρια, τα καφενεία, τα καταστήματα στην πόλη μας, από ένα ξενοδοχείο που θα λειτουργεί στα πρότυπα μεγάλων club τύπου “all inclusive” (όλα πληρωμένα) και που θα έχει «μαντρωμένους» τους τουρίστες για δυο βδομάδες και θα βγαίνουν έξω με ένα πούλμαν για να δουν το Παλαμήδι, τις Μυκήνες και την Επίδαυρο?
Και παραπέρα…
Ποιος θα πληρώσει και πόσο για τους φυσικούς πόρους που θα χρειάζεται μια τέτοια μονάδα, για τα απόβλητα που θα παράγει, για την ενέργεια που θα καταναλώνει? Αλλά ακόμη κι αν αυτά εξασφαλιστούν και αν ο Δήμος έχει ανταποδοτικά οφέλη από τη δημιουργία της μονάδας, πόσο κερδοφόρα και βιώσιμη θα είναι μια τέτοια επένδυση ώστε να προσελκύσει έναν μεγάλο επενδυτή?
Η Τοπική αυτοδιοίκηση στην πόλη μας και στο νομό γενικότερα βρέθηκε τραγικά απροετοίμαστη στο άκουσμα της επένδυσης στην Καραθώνα. Οι βουλευτές (πλην μιας της ΝΔ που πήρε ξεκάθαρη θέση υπέρ της επένδυσης) σιωπούν. Και κάποιοι (προφανώς πονηρά σκεπτόμενοι) πρότειναν «διαπαραταξιακές» επιτροπές, χωρίς κανένα πλαίσιο συμφωνίας, που απλά θα νομιμοποιήσουν τις απαράδεκτες μεθοδεύσεις.
Οι λέξεις «βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη» και «αειφορία» φαίνεται πως είναι άγνωστες για όλους. Καμιά αναφορά στην ισόρροπη πολυκεντρική περιφερειακή τουριστική ανάπτυξη. Καμιά αναφορά στην προστασία του περιβάλλοντος και την σπατάλη των φυσικών πόρων. Καμιά αναφορά στην απαράδεκτη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό.
Πιστεύω πως ο γενικότερος στόχος σε μια οποιαδήποτε, σωστά προσανατολισμένη, τουριστική πολιτική, και στην Αργολίδα, πρέπει να είναι η διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης με την ταυτόχρονη εξισορρόπηση των συμφερόντων του τουρισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.
Αυτό για την Καραθώνα (αλλά όχι μόνο) θα μπορούσε να σημαίνει συνολικά σχεδιασμένη ήπια, περιβαλλοντικά αποδεκτή και ενεργειακά καινοτόμα (π.χ. βιοκλιματικές κατοικίες) οικιστική ανάπτυξη, στα πρότυπα παραδοσιακού οικισμού, σε ένα τμήμα της τάξης του 30% της συνολικής έκτασης και ανάπτυξη ενός αθλητικού (με έμφαση στην υγεία μέσω της άθλησης) θεματικού πάρκου για όλες τις ηλικίες (με ειδικό βάρος στα παιδιά και τους ηλικιωμένους) στην υπόλοιπη έκταση και φυσικά ελεύθερη πρόσβαση για όλους στη θάλασσα.
Ένας τέτοιος σχεδιασμός θα συνέβαλλε αποφασιστικά στην τόνωση του τουρισμού (μεγαλύτερης διάρκειας) της πόλης, χωρίς να την επιβαρύνει περιβαλλοντικά, ενώ θα ενέτασσε αρμονικά τους κατοίκους της περιοχής στην πόλη και θα έκανε παράλληλα (με κατάλληλη προβολή) την περιοχή γνωστή σε όλο τον κόσμο. Τέλος ένα τέτοιο πλάνο θα δημιουργούσε από μόνο του κίνητρα για βελτίωση στο σχεδιασμό βασικών υποδομών επικοινωνίας, μετακίνησης, υγείας και ενέργειας, που απαιτούνται για την προσέλκυση κατοίκων σε τέτοιους πρότυπους, σύγχρονους οικισμούς.
Μια τέτοια επένδυση θα ήταν σαφέστατα περισσότερο ενδιαφέρουσα για οποιονδήποτε επενδυτή, μια και μόνο από την πώληση των κατοικιών (οι οποίες θα μπορούσαν και να επιδοτηθούν ως παραδοσιακός οικισμός) θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει και το θεματικό πάρκο, ενώ και ο Δήμος θα συμμετείχε αυτοδίκαια στην διαχείριση του οικισμού και θα μπορούσε να αξιώσει μεγαλύτερη συμμετοχή στη διαχείριση του πάρκου με τελικό στόχο ύστερα από κάποια χρόνια συμφωνίας, αυτό να περιέλθει στον απόλυτο έλεγχο του.
Η πρόταση αυτή κατατίθεται με απόλυτη συναίσθηση ευθύνης απέναντι στην πόλη και τους πολίτες της. Δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας, δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε με συνθήματα του τύπου «η καραθώνα στο λαό της» που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στο ξεπούλημα και στο κέρδος κάποιων σε βάρος της πόλης. Αν δεν θέλουμε σε λίγα χρόνια να περνάμε από εκεί κι να βλέπουμε μια έρημη και κατεστραμμένη περιβαλλοντικά παραλία και το τσιμεντένιο κουφάρι μιας κάποτε «χρυσής» επένδυσης, πρέπει να πάρουμε θέση τώρα. Θέση ρεαλιστική με σεβασμό στο περιβάλλον πριν από όλα, αλλά και με σχέδιο για τον τουρισμό, την πόλη και τους κατοίκους της.
Η δημοτική αρχή της πόλης πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της απέναντι σε όλους τους πολίτες και όχι να παραμένει βουβή και αμέτοχη στις μεθοδεύσεις, δημαγωγώντας μόνο για «ψευτοστολίδια στην άμμο» και για δήθεν «παραλίες στο λαό».
Η Καραθώνα μπορεί να γίνει η αρχή για μια άλλου τύπου βιώσιμη ανάπτυξη για την πόλη μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου