Νίκος Κοτζιάς: Απεργίες: δικαιώματα και δημόσια αγαθά

1. Στις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση και κάποια μέσα μαζικής ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι οι απεργίες δεν πρέπει να γίνονται σε κλάδους σημασίας, ώστε να μην υπάρξουν επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο!

Αλήθεια πρώτη:

Οι μόνες απεργίες που πραγματοποιούνται χωρίς να έχουν επιπτώσεις σε κανέναν και σε τίποτα, είναι αυτές που δεν γίνονται. Μόνο εφόσον δεν γίνεται απεργία δεν ενοχλείται κανείς. Εδώ, όμως, προκύπτει το ερώτημα: και τι πρέπει να κάνει ένας εργαζόμενος όταν του θίγουν τα δικαιώματά του, το σημερινό βιός του ή και τις μελλοντικές προοπτικές του; Η απάντηση που ακούμε είναι απλή: «να αντισταθεί με μέτρο»!

Επόμενο ερώτημα: και ποιος καθορίζει και με ποιο τρόπο το μέτρο μιας αντίστασης;

Απάντηση που ακούγεται: το διακύβευμα για το οποίο γίνεται λόγος. Όμως, όταν ένα νομοσχέδιο αφορά τις ίδιες τις προοπτικές επιβίωσης των πολιτών όταν εξέλθουν της εργασιακής ηλικίας, τότε το ζήτημα είναι τόσο σοβαρό που επιτρέπει τις πλέον ισχυρές μορφές απεργίας. Όταν, μάλιστα, αυτές γίνονται στα πλαίσια της νομιμότητας, τότε η επίθεση ορισμένων μέσων και της κυβέρνησης στους απεργούς δεν αφορά μόνο το διακύβευμα για το οποίο γίνεται η απεργία, αλλά πολύ περισσότερο το ίδιο το δημοκρατικό δικαίωμα της απεργίας. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι όταν μια πολιτική υπονομεύει την ασφάλεια του ανθρώπου και τις μελλοντικές προοπτικές του σε συνδυασμό με την άρνηση του δημοκρατικού αυτονόητου, τότε έχουμε να κάνουμε με μια σοβαρή κατάσταση που όχι μόνο επιτρέπει, αλλά και απαιτεί απεργίες.

2. Κάποιοι προκλητικά θέλουν να πείσουν ότι οφείλουμε να ασκούμε πίεση στους απεργούς και όχι στη κυβέρνηση.

Όταν η κατάσταση είναι σοβαρή, αναρωτιόνται διάφοροι δημοσιογράφοι και πολιτικοί, τότε δεν είναι που θα πρέπει οι εργαζόμενοι να επιδείξουν μεγαλύτερη προσοχή στο κοινωνικό σύνολο; Τότε δεν είναι που πρέπει να απεργούν με μέτρο, διότι διαφορετικά αντί να υπερασπίζονται τα δικά τους συμφέροντα καταλήγουν να υπονομεύουν τα συμφέροντα των άλλων πολιτών; Στα πλαίσια αυτής της αμπελοφιλοσοφικής τυπικής λογικής ακούστηκαν πολλαπλά επιχειρήματα που στηρίζονται στην ανοησία ότι «η απεργία του ενός είναι μεν έκφραση της ελευθερίας του, αλλά θα πρέπει, επιτέλους να σταματά εκεί που θίγεται η ελευθερία του άλλου». Ότι δεν μπορεί στο όνομα των συμφερόντων, επί παραδείγματι, των εργαζομένων στην ΔΕΗ, να καταπατώνται τα συμφέροντα των καταναλωτών ηλεκτρισμού.

Αλήθεια δεύτερη:

Υπογραμμίζω ότι πρόκειται για ανόητες αμπελοφιλοσοφίες, διότι στην πραγματικότητα δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα των καταναλωτών, που πληρώνουν όλο και πιο ακριβά την ενέργεια σε όλες τις μορφές της, αλλά των ολίγων και της κυβέρνησης που τους εξυπηρετεί. Πιο συγκεκριμένα: Όλα τα κανάλια θέτουν συνεχώς τους εργαζομένους, από τον καθαρισμό των δρόμων μέχρι και την παραγωγή ηλεκτρικού προ των «ευθυνών που έχουν έναντι του κοινωνικού συνόλου». Ότι, δηλαδή, ακόμα και αν έχουν δίκαιο στο επιμέρους (δηλαδή στο ασφαλιστικό) δεν θα πρέπει να κάνουν κατάχρηση του δίκαιού τους σε βάρος συμπολιτών τους, διότι έτσι εισάγεται, τάχα, το «γενικό άδικο». Με αυτό τον τρόπο ορισμένα κανάλια πετυχαίνουν με έναν σμπάρο δύο τρυγόνια. Αφενός εμφανίζονται αντικειμενικά, αφού συνομιλούν με τους απεργούς στους οποίους δίνουν τα «δίκαιά τους», ενώ, ταυτόχρονα, αφετέρου, κολακεύουν την αγανακτισμένη κοινωνία που της λένε ότι μπροστά στα δικά της δίκαια το δίκαιο της απεργίας είναι αδικία. Ίσως να με ρωτήσει κάποιος, «μα έτσι δεν είναι»?

Θα απαντήσω: έτσι φαίνεται να είναι! Διότι τα μέσα θα ήταν αντικειμενικά αν αντί να μας εμφανίζουν τον αγανακτισμένο κ.Νικήτα Κακλαμάνη έναντι του δήθεν εγωισμού του κάθε τύπου απεργού, έβαζαν απέναντί τους έναν εκπρόσωπο της κυβέρνησης και τον εγκαλούσαν να αποσύρει το νομοσχέδιο προκειμένου η κοινωνία να μην πληρώνει με σκουπίδια και διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος τις δικές της ιδεολογικές και πολιτικές εμμονές.

Όταν χαρακτηρίζω ορισμένα κανάλια ως μονόπλευρα, δεν το κάνω επειδή κάνουν δύσκολα ερωτήματα στους απεργούς, αλλά διότι δεν κάνουν κάτι τέτοιο έναντι της Κυβέρνησης. Διότι εξ’ ίσου εύκολο θα τους ήταν, λογικά και υπό άλλες συνθήκες, να απαιτούν όλα τα κανάλια και οι δημοσιογράφοι την απόσυρση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου προκειμένου να μην υπάρχει κοινωνική ένταση και κοινωνικές δυσλειτουργίες. Στο κάτω-κάτω της γραφής, ως είναι λογικό, νόμιμο, ιστορικά καταγραμμένο, οι απεργοί οφείλουν να έχουν ως αφετηρία τα προβλήματά τους και η κάθε κυβέρνηση τις ανάγκες της κοινωνίας. Εξίσου λογικό θα ήταν δε, ορισμένοι δημοσιογράφοι να σταματούσαν να παριστάνουν τους «άντ’ αυτών» (υπουργών) και να υπερασπιζόντουσαν ταυτόχρονα τόσο το δικαίωμα στην απεργία ενάντια σε ένα αντεργατικό – αντιφεμινιστικό νομοσχέδιο, όσο και το δικαίωμα της κοινωνίας να απαλλαγεί από τις γενικότερες συνέπειες αυτού του νόμου, όπως είναι η συσσώρευση σκουπιδιών και η διακοπή ρεύματος.

3. Μέχρι χθες η κυβέρνηση προωθούσε την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών. Ξαφνικά ανακάλυψε ότι τα υπό ιδιωτικοποίηση αγαθά είναι κοινωνικά αγαθά. Μόνο που εμφανίζει τους απεργούς ως αποκλειστικά υπεύθυνους για αυτά και την κυβέρνηση πόντιο Πιλάτο!!!

Αλήθεια Τρίτη:

Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν τα παπαγαλάκια των μεγάλων συμφερόντων, εφόσον οι απεργοί της ΔΕΗ, της Τοπικής Αυτιιοίκησης – καθαριότητας και άλλων ανάλογων κλάδων απεργούν σε τομείς όπου παράγονται δημόσια αγαθά, που είναι απαραίτητα στην κοινωνία, οφείλουν να απεργούν με μέτρο, όπου το μέτρο τείνει να θεωρείται η μηδενική βάση. Εδώ, έχουμε να κάνουμε με το άκρων άωτον της υποκρισίας. Ξαφνικά, υπηρεσίες που η κυβέρνηση θέλει να ιδιωτικοποιήσει και να παραδώσει με κάκιστους όρους στον ιδιωτικό τομέα, έγιναν υπηρεσίες που υπηρετούν το κοινωνικό σύνολο και κατά προέκταση έπρεπε να μένουν μακράν των απεργιών. Δηλαδή, όταν είναι να ιδιωτικοποιηθούν κάποιες επιχειρήσεις, επί παραδείγματι η ΔΕΗ, τότε το ζήτημα οφείλεται να «λυθεί» με ιδιωτικά κριτήρια, αλλά όταν απεργούν οι εργαζόμενοι τότε οι τελευταίοι οφείλουν να επιδείξουν υπευθυνότητα απέναντι σε δημόσια – κοινωνικά αγαθά.

Στην πραγματικότητα, αυτή η επιχειρηματολογία ορισμένων καναλιών και της κυβέρνησης αποτελεί την μέγιστη καταγραφή υποκρισίας, αλλά και αποκάλυψης. Αποκάλυψης ότι η κυβέρνηση συνειδητά και εν πλήρη γνώση θέλει να παραδώσει σε ιδιώτες δημόσια αγαθά, χωρίς να νοιάζεται για τις επιπτώσεις στο επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Χωρίς να ενδιαφέρεται κατά πόσο διασφαλίζεται ότι αυτές οι κοινωνικές υπηρεσίες θα διαχέονται μέχρι και την τελευταία σπιθαμή της εθνικής επικράτειας. Ακόμα λιγότερο δε, ενδιαφέρεται η κυβέρνηση για την παρεχόμενη ποιότητα σε αυτές τις υπηρεσίες εφόσον περάσουν υπό την διεύθυνση και ιδιοκτησία ιδιωτών. Κατά συνέπεια, η κοινή επίθεση κυβέρνησης και κάποιων μέσων ενάντια στους απεργούς δεν αφορά μόνο το ασφαλιστικό, δεν αφορά μόνο το δημοκρατικό δικαίωμα στην απεργία, αλλά και την καταστολή κάθε μελλοντικής αντίστασης σε «σχέδια ιδιωτικοποίησης».

4. Πρόκειται για συνειδητό ψέμα όταν υποστηρίζεται ότι οι ιδιώτες παραγωγοί δημόσιων αγαθών είναι σε κάθε περίπτωση πιο αποτελεσματικοί από το δημόσιο:

Αλήθεια τέταρτη και τελευταία:

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι εάν ιδιωτικοποιηθεί η παραγωγή δημόσιων αγαθών στρατηγικής σημασίας, τότε θα αυξηθεί και η αποτελεσματικότητα αυτής της παραγωγής. Στην πραγματικότητα, όμως, εάν δεν λένε συνειδητά ψέματα, δεν γνωρίζουν την σύγχρονη παγκόσμια εμπειρία, αλλά και το τι πράγματι συμβαίνει στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, όταν πωλούνται ο ΟΤΕ και τα ελληνικά λιμάνια σε ξένους, δεν πωλούνται προκειμένου να πάνε σε χέρια ιδιωτών που υποτίθεται ότι είναι πλέον παραγωγικοί από το δημόσιο απανταχού της γης.

Στην πραγματικότητα, όπως έδειξε η πείρα και σε άλλες χώρες της δύσης, η επονομαζόμενη ιδιωτικοποίηση είναι συχνά μια μεταφορά υπηρεσιών παραγωγής δημόσιων αγαθών από το ελληνικό δημόσιο σε έναν κρατικό φορέα τρίτης χώρας. Έτσι, πολλοί επιθυμούν να πωλήσουν τα ελληνικά λιμάνια σε κινέζικες ή αραβικές εταιρείες που είναι δημόσιες, δηλαδή, να τα περάσουν από το ελληνικό δημόσιο στον δημόσιο τομέα τρίτου κράτους. Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο αποδεικνύεται ότι ούτε οι ίδιοι δεν πιστεύουν αυτά που λένε και ότι οι πωλήσεις επιχειρήσεων στρατηγικού χαρακτήρα γίνονται με κριτήρια βραχυπρόθεσμα, δηλαδή, εισπρακτικού χαρακτήρα, αλλά ότι ομολογούν ότι το πρόβλημα εν τέλει δεν είναι ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, αλλά ότι το ελληνικό δημόσιο του «επανιδρυμένου κράτους» είναι αναποτελεσματικό σε σχέση με το δημόσιο άλλων χωρών, άρα ότι το πρόβλημα είναι των ελίτ που διευθύνουν το ελληνικό δημόσιο.

Δημοσιεύτηκε στην Αξία του Σαββάτου 22.3.08