21 Μαρ 2009

Το πρόβλημα και η λύση.

Για πολλούς απόψεις σαν τις προχθεσινές είναι πολύ "αιρετικές" και ίσως ακατανόητες. Ας τα κάνουμε λοιπόν "πενηνταράκια" που λέει και ο Γεωργίου, γιατί με αυτά που ακούω στα διάφορα πάνελ, θα ξεχάσω σε λίγο και τα λίγα οικονομικά που ξέρω.
Παγκόσμια κρίση στην οικονομία ! Μάλιστα.
Σε τι συνίσταται αυτή? Στο ότι καταβαραθρώνονται τα κέρδη των "μεγάλων", που την τελευταία 20ετία έπιασαν ταβάνι.
Γιατί πέφτουν τα κέρδη? Γιατί πέφτει η αγοραστική δύναμη του μέσου ανθρώπου.
Γιατί πέφτει η αγοραστική δύναμη? Γιατί ο μέσος πολίτης (και η επιχείρηση) δεν μπορεί πια να δανειστεί από τις τράπεζες φθηνό χρήμα!
Γιατί δεν μπορεί να δανειστεί? Γιατί οι τράπεζες έμειναν από ρευστό.
Γιατί οι τράπεζες έμειναν από ρευστό? Γιατί επένδυσαν σε επισφαλή τοξικά τραπεζικά προϊόντα, που κατέρρευσαν και χάθηκαν.
Γιατί αυτά τα προϊόντα ήταν "τοξικα"? Γιατί τα διαχειρίζονταν αεριτζήδες και πιστωτικά ιδρύματα σε χώρες που δεν είχαν ισχυρό σύστημα χρηματοπιστωτικού ελέγχου.
Που πήγαν αυτά τα χρήματα? Φυσικά στις τσέπες κάποιων.
Πως επιλύεται η παγκόσμια κρίση? Κανείς δεν είναι σιγουρος ακόμη. Η τάση - κύρια στην Αμερική - δείχνει ισχυρή κρατικη παρέμβαση και διοχετευση ζεστού χρήματος άμεσα στην αγορά. Κανείς όμως δεν εγγυάται ταχεία επανάκαμψη.
Κι ας έρθουμε στην Ελλαδίτσα μας.
Πως επηρεάζει η κρίση την Ελλάδα? Εν μέρει όπως και τον υπόλοιπο κόσμο, δηλαδή κάποιες (λίγες) τράπεζες παρουσιάζουν πρόβλημα ρευστότητας γιατί επένδυσαν σε τοξικά προϊόντα του εξωτερικού.
Είναι αυτό το βασικό πρόβλημα της κρίσης στην Ελληνική Οικονομία? ΣΑΦΩΣ ΟΧΙ.
Ποιο είναι ? Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι το τεράστιο δημόσιο χρέος!
Γιατί? Γιατί το κράτος συνηθίζει λανθασμένα εδώ και χρόνια να δανείζεται από μεγάλα πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού για να "ριχνει ασπιρίνες" στο δημόσιο χρέος! Και τώρα πια δεν μπορεί να δανειστεί με την άνεση που δανειζόταν στο παρελθόν, γιατί οι μεγάλες τράπεζες δεν έχουν να δώσουν, για τους λόγους που είπαμε και παραπάνω. Η μάλλον δίνουν, αλλά δίνουν πολύ πιο ακριβά τώρα! Αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος διογκώνεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.
Τι κάνει η ελληνική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα? Παίρνει μέτρα για να περιορίσει το δημόσιο χρέος. Να ορίσουμε λίγο αυτό το δημόσιο χρέος?
Φυσικά. Το κράτος λοιπόν χρωστάει. Χρωστάει στον εργαζόμενο του δημοσίου τις εισφορές του στο ασφαλιστικό ταμείο, στον συνταξιούχο τη σύνταξη του, στον συμβασιούχο την αμοιβή του, στον προμηθευτή την αμοιβή του για τα προϊόντα που προμήθευσε (π.χ. νοσοκομεία), στον εργολάβο την αμοιβή του για το έργο που εκτέλεσε, στον αγρότη την αποζημείωση που δικαιούται, στον εισαγωγέα την επιστροφή ΦΠΑ, στην επιχείρηση την αμοιβή της υπηρεσίας που πρόσφερε.
Πως καλύπτει το κράτος αυτές τις υποχρεώσεις? Από τη φορολογία (άμεση και έμμεση), την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και τα κέρδη από το ισοζύγιο εισαγωγών εξαγωγών.
Γιατί δεν μπορεί να μειώσει το δημόσιο χρέος? Γιατί δεν αντιμετωπίζει την φοροδιαφυγή, ξεπουλάει για ένα κομμάτι ψωμί τη δημόσια περιουσία, ενώ για το εμπορικό ισοζύγιο ...ας μη μιλήσουμε καλύτερα. Εκτός αυτών η τωρινή συντηρητική κυβέρνηση δείχνει σαφη προτίμηση στην υπεράσπιση των συμφερόντων των "μεγάλων" της ελληνικής αγοράς.
Ποιά είναι λοιπόν η μόνη διέξοδος? Ο δανεισμός!
Αντιμετωπίζει σήμερα η κυβέρνηση με τα μέτρα που παίρνει την εσωτερική κρίση? Θα ήταν αστείο να πει κανείς ναι!
Τι κάνει το κράτος? Πολύ απλά παίρνει ένα κομπιουτεράκι και λέει : Πόσα μου λείπουν? Τόσα. Από που να τα πάρω με ασφάλεια? Πρώτα πρώτα από αυτούς που δηλώνουν ότι έχουν (άσχετα αν αυτοί που δεν δηλώνουν έχουν τα περισσότερα). Ποιοι είναι αυτοί? Πρώτα πρώτα οι μισθωτοί και συνταξιούχοι, αλλά από αυτούς τα παίρνω έτσι κι αλλιώς. Αρα σε αυτούς δεν θα δώσω άλλα! Μετά οι μικρομεσαίοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Αυτοί κατά την κυβέρνηση έχουν, αλλά φοροδιαφεύγουν. Άρα να τους πάρω, με το έτσι θέλω όσα μου λείπουν.
Δηλαδη το κράτος λέει απλά: Σου χρωστάω, αλλά δεν μπορώ να σου τα δώσω. Φέρε λοιπόν μερικά λεφτά εσύ, ώστε να έχω να σου δώσω ... αν μπορέσω, γιατί πρέπει πρώτα να πληρώσω τους τόκους δανεισμού. Λέει και το άλλο το κράτος : Αν δεν μου δώσεις εγκαιρα , θα μου χρωστάς με τόκους! Εγω φυσικά αυτά που σου χρωστάω, θα στα δώσω κάποτε άτοκα ...αν στα δώσω ποτέ!
Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό στην Ελλάδα? Όχι βέβαια. Συμβαίνει κατ΄ επανάληψη τα τελευταία χρόνια ανα δεκαετία σχεδόν. Θυμίζω την έκτακτη εισφορά επι ΠΑΣΟΚ, το 0+0=14 του Μητσοτάκη κλπ. Επομένως είναι κάτι που δεν έχει σχέση με την παγκόσμια κρίση και δεν λύνεται με μέτρα εισαγόμενα.
Πως λύνεται το ζήτημα ? Εδώ που φτάσαμε αμφιβάλλω αν λύνεται εύκολα. Απαιτεί κατά τη γνώμη μου μια νέα κοινωνική συμφωνία, μια πλήρη (και πολύ επώδυνη για κάποιους προνομιούχους) αναδιάρθωση όλου του κράτους σε όλα τα επίπεδα. Μια συμφωνία που θα βάζει σε νέα βάση το που θα πάει επιτέλους αυτή η χώρα στην επόμενη 100ετία. Τι θα παράγει, αν παράγει κάτι, πως θα πλασσάρει το προϊόν της στην αγορά, πως θα λειτουργεί σε όφελος των κατοίκων της πρώτα και μετά των διαφόρων συμφερόντων της παγκοσμιοποίησης.
Η πράσινη ανάπτυξη που σήμερα προτείνεται πρέπει να είναι μια βασική παράμετρος αυτής της κοινωνικής συμφωνίας, δεν είναι όμως σε καμιά περίπτωση η λύση στο πρόβλημα. Δεν μπορείς να κάνεις πράσινη ανάπτυξη με αυτό το κράτος, με αυτήν την τοπική αυτοδιοίκηση, με αυτούς τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και τελικα με μηδενική συμμετοχή των πολιτών.
Και επειδή καταλήξαμε πάλι στην μαγική φράση "συμμετοχή των πολιτών" που όλοι αναμασάνε αλλά κανείς δεν ενθαρρύνει τελικά, θεωρώ πως η όποια λύση στο πρόβλημα, και στην Ελλάδα με τις ιδιαιτερότητες της αλλά και παγκόσμια, θα προέρθει από την ενίσχυση της πραγματικής λαϊκής συμμετοχής, που πια είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά είναι αυτή που θα εγγυηθεί τη νέα κοινωνική συμφωνία. Η γνώμη των πολιτών στις λύσεις που πρέπει να προωθηθούν και η συνευθύνη τους στην υλοποίηση τους είναι προϋποθέσεις για έξοδο από την κρίση, ειδικά στη χώρα μας που τα προβλήματα προέρχονται κυρίως από την κακή οικονομική σχέση κράτους -πολίτη.
Όσοι γελούσαν λοιπόν και χλεύαζαν πριν μερικά χρόνια για την συμμετοχική δημοκρατία, ας το ξανασκεφτούν τώρα σοβαρά. Ας αφήσουν παλιές πρακτικές και θεωρίες περί δήθεν "ανακούφισης των αδυνάτων", ας σκεφτούν σοβαρά τι θα πουν πριν μιλήσουν για πράσινη ανάπτυξη, ας αξιολογήσουν τη σχέση κράτους-αγοράς πάνω σε νέα βάση και ας αποφασίσουν επιτέλους να δώσουν το λόγο στους πολίτες. Σε τελική ανάλυση ο παραγώμενος πλούτος είναι δικός τους και άρα πρέπει να έχουν λόγο στην διαχείριση και αξιοποίηση του.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για αυτούς που σύντομα θα κληθούν να αναλάβουν την εξουσία. Μπορεί η τωρινή κυβέρνηση να έχει πιάσει πάτο σε αξιοπιστία και ανικανότητα, αλλά αν αυτό αποτελέσει μέτρο σύγκρισης για το μέλλον, θα είναι καταστροφή. Αν απαξιώσουν για άλλη μια φορά την πραγματική συμμετοχή των πολιτών, θα βρουν σύντομα μπροστά τους λαϊκή κατακραυγή πολύ πιο βίαιη από αυτη που βιώνει η σημερινή κυβέρνηση.

4 σχόλια:

blogger είπε...

Συμφωνώ με την λύση που προτείνεις, αλλά παραβλέπεις ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα της συμμετοχικής δημοκρατίας.
Πως να την εφαρμόσεις όταν οι ίδιοι οι πολίτες είναι απογοητευμένοι από το υπάρχον πολιτικό σύστημα;
Για να ευαισθητοποιηθούν και να ενεργοποιηθούν οι πολίτες προς αυτή την κατεύθυνση, πρέπει πιο μπροστά να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του συστήματος.
Δηλαδή, εγώ προσωπικά, πιστεύω ότι είναι υποχρεωτικό "κακό" να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος, στην οποία αυτός που κυβερνά, θα έχει την πραγματική βούληση να ηγηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Και αυτός από ό,τι όλα δείχνουν είναι ο Παπανδρέου.

Ανώνυμος είπε...

@krogias
1. Το πρόβλημα δεν είναι χρονικό, ούτε πρόβλημα προτεραιοτήτων. η κοινωνική συμφωνία δεν θα βάλει το πριν και το μετά. Θα βάλει τους κανόνες και τους στόχους.
2. Τι θα πει "οι πολίτες είναι απογοητευμένοι"? Ποιος το λέει αυτό? Αυτοί οι ίδιοι που συντηρούν το πολιτικό σύστημα? Και γιατί να το θεωρήσουμε αυτό δεδομένο? Και γιατί πρέπει σώνει και καλά να προκύψει "σωτήρας" του συστήματος , αυτού του ίδιου συστήματος που σήμερα απογοητεύει, για να ξαναποκτήσουν οι πολίτες εμπιστοσύνη στο σύστημα?
3. Αυτός που θα ηγηθεί της προσπάθειας πρέπει να είναι έτοιμος πριν αναλάβει την εξουσία. Η κοινωνική συμφωνία πρέπει να προϋπάρξει της ανάληψης της διακυβέρνησης, γιατί αλλιώς δεν θα πείσει. Και αυτό ΔΕΝ κάνουμε στο ΠΑΣΟΚ εδώ και 5 χρόνια. Και τώρα κάτσαμε στο άλλωθι της άχρηστης κυβέρνησης που έχουμε. Και θα το βρούμε μπροστά μας.
4. Ο Παπανδρέου που "όπως όλα δείχνουν θα κυβερνησει" ήταν για πολλούς -και αναμεσά μας - ο "γιωργάκης" που δεν κάνει, όταν μίλαγε για συμμετοχική δημοκρατία! Σήμερα κάποιοι δεν το λένε πια δημόσια αυτό, αλλά το πιστεύουν ακόμη! Απλά τώρα ζυγίζουν τα πράγματα και λένε : "ας ξαναπάρω εγώ πάλι την εξουσία και την καρέκλα και βλέπουμε" !

Με το "και βλέπουμε" Γιώργο, όσο και να έχει ο ΓΑΠ αγαθές προθέσεις, θα αποτύχουμε ! Στο υπογράφω!

Καταντάει βαρετό, αλλά ας ρίξουμε μια ματιά στο τι συμβαίνει αυτή την ώρα στην Αμερική. Είδαμε πως προέκυψε η νίκη Ομπάμα. Ας δούμε τώτα πως εξελίσσεται! Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, σε αντίθεση με την Ευρώπη που στέκεται άβουλη μπροστά στην κρίση. Και μιλάμε για μια χώρα, τις ΗΠΑ, που η συμμετοχική δημοκρατία αποτελεί δεδομένο σε πολλές παραμέτρους τους εσωτέρικού συστήματος.

Αλλη κουλτούρα θα μου πεις. Μα δεν είναι αστείο , εμείς οι έλληνες, να θαυμαζουμε την κουλτούρα άλλων, κουλτούρα που μέσα στην παγκόσμια ιστορία της ανθρωπότητας, εμείς διδάξαμε κάποτε?

blogger είπε...

Δεν με κατάλαβες. Δεν μίλησα για "σωτήρα ΑΥΤΟΥ του συστήματος". Μίλησα για απογοητευμένους πολίτες ΑΥΤΟΥ του συστήματος, που ουσιαστικά μπλοκάρουν κάθε τι νέο που παει να δημιουργηθεί.

Καλώς ή κακώς οι Έλληνες έχουμε μάθει να είμαστε μίζεροι, γκρινιάριδες και δύσπιστοι, με ευθύνες όλων των πολιτικών δυνάμεων βεβαίως. Και για να πειστούμε για κάθε τι νέο πρέπει πρώτα να δούμε κάποια χειροπιαστά παραδείγματα.

Το να περάσεις από το σημερινό πολιτικό κατεστημένο στην συμμετοχική δημοκρατία μόνο με ευχολόγια δεν γίνεται. Δείχνεις τις προθέσεις σου. Δίνεις το δικαίωμα αυτό στους πολίτες, μόνο όταν είσαι στην εξουσία. ΕΚΕΙ θα κριθεί και "μάχη" και ο καθένας μας, φίλε Στέφανε.

Ο Ομπάμα. Ο Ομπάμα βγήκε με ένα σύνθημα που το χρησιμοποιήσαμε στην Ελλάδα πριν 30 χρόνια. Χάσαμε εκείνη την ευκαιρία; Θα δείξει το άμεσο μέλλον. Οι πολιτικές αλλαγές δεν γίνονται από την μία μέρα στην άλλη. Χρειάζονται δεκαετίες.

Khlysty είπε...

Μια παρατήρηση, στην περιγραφή της διεθνούς οικονομικής κρίσης: τα χρήματα που λες ότι πήγαν στις τσέπες κάποιων δεν υπήρχαν. Απότελούσαν προβλέψεις κερδών επί "τοξικών" επενδύσεων. Ίσως, μάλιστα, εδώ να βρίσκεται και το πρόβλημα, αλλά και η λύση του. Εννοώ ότι το σύστημα που οδήγησε στην κρίση έκανε παιχνιδάκια επί πλούτου που στην ουσία δεν υπήρχε, έκανε κερδοσκοπία επί χρεών (θυμάσαι, φαντάζομαι, τις "φούσκες" της περιόδου '98-'99). Οπότε, θα είχε ενδιαφέρον μια παρέμβαση στο σύστημα, ώστε όλη του η λειτουργία να στηρίζεται επί πραγματικών στοιχείων πλούτου και όχι επί ενδεχόμενων κερδών από "αέρα" και διάτρητες "προβλέψεις". Όσον αφορά στην Ελλάδα, τι να σου πω, κοντεύω να αρχίσω να πιστεύω στο Θεό, καθώς τον τελευταίο καιρό λέω πολύ συχνά "ο Θεός να βάλει το χέρι του"...