Το άκουσα και προβληματίστηκα πολύ...
Ο Ζουλφί Λιβανελί, ο γνωστός και σε μας (και για τις διώξεις και εξορίες απο το κεμαλικό καθεστώς) Τούρκος ποιητής και τραγουδοποιός δήλωσε ότι "προτιμάει την κοσμικότητα του κράτους (όπως αυτή εκφράζεται από τους στρατηγούς) από έναν ισλαμιστή (έστω και μετριοπαθή) πρόεδρο του οποίου η γυναίκα φοράει μαντήλα"!
Και το παράδειγμα που έφερε για να υποστηρίξει τη θέση του ήταν ανατριχιαστικό! " Θα σας άρεσε η γυναίκα του προέδρου της Γερμανίας να έχει κρεμασμένο στο στήθος της έναν αγκυλωτό σταυρό?" (!)
Έχουμε φτάσει λοιπόν σε τόσο άσχημο σημείο, ώστε μια θρησκεία (με όλα τα καλά και τα κακά της ) να συγκρίνεται με την πιο ακραία φασιστική ιδεολογία, και να απορρίπτεται υπέρ της δεύτερης? Είναι δυνατόν να προτιμάς αυτόν που σε εξόρισε και κυνήγησε την προοδευτική στάση σου, από αυτόν που σου επιτρέπει σήμερα να είσαι ανεξάρτητος βουλευτής της αριστεράς στο τουρκικό κοινοβούλιο? Αυτόν που ουσιαστικά χτες Πρωτομαγιά (μέρα προόδου, πάλης και δημοκρατίας) ανέτρεψε κάθε έννοια κοινοβουλευτικής δημοκρατίας?
Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα στην Τουρκία, κι αν ναι ποιος το συντηρεί και το διογκώνει? Είναι η Τουρκία κομμένη στα δύο, και αν ναι, ποια δύο? Οι Κούρδοι τι στάση κρατάνε ? Η αριστερά? Οι ΗΠΑ που τόσα χρόνια στηρίζουν το Κεμαλικό καθεστώς? Και τέλος η Ευρώπη, που θέλει (υποτίθεται) να φέρει την Τουρκία στην ΕΕ, τι στάση κρατάει?
Ειλικρινά δεν είμαι σε θέση να απαντήσω σε αυτά τα ερωτήματα με βεβαιότητα και θα ήθελα να ακούσω και άλλες γνώμες. Πιστεύω όμως πως η αλυσίδα των εξελίξεων στην Ευρώπη από άκρη σε άκρη δείνχει τον "κακό" δρόμο που έχουμε πάρει προς την επιθυμητή ενοποίηση. Και αν ένας Σαρκοζί επικρατήσει στη Γαλλία την επόμενη Κυριακή και οι στρατηγοί στην Τουρκία τον Ιούνιο, τότε η ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, με όλους τους πολιτισμούς, τις θρησκείες , τις εθνικές παραδόσεις στην αγκαλιά της, θα γίνει πια μακρινό όνειρο.
Όλο το σκηνικό μυρίζει "ψυχροπολεμική" ατμόσφαιρα, μόνο που δεν είναι απόλυτα ορατοί οι πόλοι αυτής της ατμόσφαιρας.
Ο Ζουλφί Λιβανελί, ο γνωστός και σε μας (και για τις διώξεις και εξορίες απο το κεμαλικό καθεστώς) Τούρκος ποιητής και τραγουδοποιός δήλωσε ότι "προτιμάει την κοσμικότητα του κράτους (όπως αυτή εκφράζεται από τους στρατηγούς) από έναν ισλαμιστή (έστω και μετριοπαθή) πρόεδρο του οποίου η γυναίκα φοράει μαντήλα"!
Και το παράδειγμα που έφερε για να υποστηρίξει τη θέση του ήταν ανατριχιαστικό! " Θα σας άρεσε η γυναίκα του προέδρου της Γερμανίας να έχει κρεμασμένο στο στήθος της έναν αγκυλωτό σταυρό?" (!)
Έχουμε φτάσει λοιπόν σε τόσο άσχημο σημείο, ώστε μια θρησκεία (με όλα τα καλά και τα κακά της ) να συγκρίνεται με την πιο ακραία φασιστική ιδεολογία, και να απορρίπτεται υπέρ της δεύτερης? Είναι δυνατόν να προτιμάς αυτόν που σε εξόρισε και κυνήγησε την προοδευτική στάση σου, από αυτόν που σου επιτρέπει σήμερα να είσαι ανεξάρτητος βουλευτής της αριστεράς στο τουρκικό κοινοβούλιο? Αυτόν που ουσιαστικά χτες Πρωτομαγιά (μέρα προόδου, πάλης και δημοκρατίας) ανέτρεψε κάθε έννοια κοινοβουλευτικής δημοκρατίας?
Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα στην Τουρκία, κι αν ναι ποιος το συντηρεί και το διογκώνει? Είναι η Τουρκία κομμένη στα δύο, και αν ναι, ποια δύο? Οι Κούρδοι τι στάση κρατάνε ? Η αριστερά? Οι ΗΠΑ που τόσα χρόνια στηρίζουν το Κεμαλικό καθεστώς? Και τέλος η Ευρώπη, που θέλει (υποτίθεται) να φέρει την Τουρκία στην ΕΕ, τι στάση κρατάει?
Ειλικρινά δεν είμαι σε θέση να απαντήσω σε αυτά τα ερωτήματα με βεβαιότητα και θα ήθελα να ακούσω και άλλες γνώμες. Πιστεύω όμως πως η αλυσίδα των εξελίξεων στην Ευρώπη από άκρη σε άκρη δείνχει τον "κακό" δρόμο που έχουμε πάρει προς την επιθυμητή ενοποίηση. Και αν ένας Σαρκοζί επικρατήσει στη Γαλλία την επόμενη Κυριακή και οι στρατηγοί στην Τουρκία τον Ιούνιο, τότε η ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, με όλους τους πολιτισμούς, τις θρησκείες , τις εθνικές παραδόσεις στην αγκαλιά της, θα γίνει πια μακρινό όνειρο.
Όλο το σκηνικό μυρίζει "ψυχροπολεμική" ατμόσφαιρα, μόνο που δεν είναι απόλυτα ορατοί οι πόλοι αυτής της ατμόσφαιρας.
8 σχόλια:
Στέφανε,
από την περασμένη Παρασκευή έχω διαβάσει δεκάδες (κυριολεκτικά) αναλύσεις στο διεθνή Τύπο και τους αγγλόφωνους τουρκικούς δικτυακούς τόπους.
Ειλικρινά δεν κατάφερα να κατανοήσω την κατάσταση. Ίσως οφείλεται στο ότι δε μπορώ να διαβάσω την τουρκική, αλλά είναι η πρώτη φορά που αισθάνομαι ότι ως πολιτικός επιστήμονας δε διαθέτω τα κατάλληλα εργαλεία για να αναλύσω ορθολογικά μια κοινωνικοπολιτική κρίση. Γι' αυτό, άλλωστε, δεν τολμώ να αναφερθώ στο δικό μου ιστολόγιο στο θέμα, αν και, όπως ξέρεις, ασχολούμαι κατεξοχήν με ζητήματα διεθνούς πολιτικής.
Ωστόσο, για να "πυροδοτήσω" το διάλογο, θα ισχυριζόμουν ότι σε κάθε περίπτωση αυτό που διακυβεύεται και απειλείται είναι οι ισορροπίες του Συντάγματος των στρατιωτικών και όχι ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους. Φρονώ, δηλαδή, ότι ο Erdogan και το κόμμα του είναι μια ήπια μεταρρυθμιστική δύναμη, η οποία εν πολλοίς εκφράζει μικρομεσαία αστικά και ημιαγροτικά στρώματα του πληθυσμού, τα οποία ειλικρινά προσβλέπουν στον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας και επιζητούν το δικό τους μερίδιο στην αλματώδη ανάπτυξη των τελευταίων ετών...
Πάντως, είναι σαφές ότι η πλειοψηφία των διαφόρων "ειδημόνων τουρκολόγων", οι οποίοι εμφανίζονται στους διαύλους ή γράφουν σε κυριακάτικες εφημερίδες στην Ελλάδα, δεν αντιλαμβάνονται κατ' ελάχιστον την πραγματική κατάσταση. Περισσότερο απευθύνονται στο κοινό για να προκαλέσουν ανησυχία ή να προωθήσουν δικά τους κομματικά ή άλλα συμφέροντα, παρά ως αντικειμενικοί αναλυτές των τουρκικών εξελίξεων...
Συμφωνώ, γιαυτό και εγώ δεν πήρα θέση (αν και η στάση Λιβανελί με τρόμαξε), απλά έθεσα το θέμα για συζήτηση.
Χτες είδα στα τουρκικά μέσα ένα απίστευτο μένος των δυνάμεων καταστολής της κυβέρνησης Ερντογάν(?)(όπως ειπώθηκε μετά από πολλά χρόνια) κατά διαδηλωτών που διαδήλωναν για την Πρωτομαγιά. Και αυτοί οι (αριστεροί προφανώς) διαδηλωτές με σημαίες της Τουρκίας φώναζαν "Ερντογάν παραιτήσου"!
Δεν ξέρω αν αυτά είναι λογικά πράγματα. Ξέρω όμως τι μου είπε ένας Τούρκος επιχειρηματίας πριν τρεις μέρες στο Μόναχο:
"Είμαστε απογοητευμένοι από τη στάση της Ευρώπης, αλλά σαν επιχειρηματίες είμαστε αναγκασμένοι να είμαστε παρόντες. Δεν έχουμε αλλού μέλλον!"
Πάντως, έχω την εντύπωση ότι οι δυνάμεις καταστολής που "έδρασαν" εχθές ήταν αυτές της στρατιωτικής αστυνομίας...
Όσο για την τουρκική Αριστερά, απ' όσο μπορώ να καταλάβω, αναλύει την κατάσταση με εργαλεία αντίστοιχα του Κ.Κ.Ε. των αρχών της δεκαετίας του 1950... Αυτήν την εντύπωση προσκομίζω απ' όσα διαβάζω...
Αυτός ο επιχειρηματίας ποιον στηρίζει, αλήθεια;
Χα..τον Ερντογάν εδώ και χρόνια...!!!
Νομίζω πως η αδυναμία να κατανοήσουμε και να πάρουμε θέση οφείλεται στο ότι η Τουρκία ζει μία σχετικά σπάνια πολιτική κατάσταση (αν κάνω λάθος διορθώστε με). Ζει μια πάλη μεταξύ έντονα συντηρητικών πλευρών. Συμφωνώ για τον Λιβανελί και τρόμαξα κι εγώ. Αλλά θα τρομάξω επίσης αν κάποιοι εξίσου προοδευτικοί ταχθούν στο πλευρό του Ερντογάν μόνο και μόνο επειδή είναι λίγο περισσότερο ευρωπαιστής.
Είναι η πρώτη σκέψη που μου έρχεται και μένα στο μιαλό: Σύγκρουση δύο συντηρητικών απόψεων. Υπάρχει όμως και αριστερά στην Τουρκία, υπήρχε πάντοτε, έστω και στην παρανομία. Υπήρχε (και υπάρχει) και η πλευρά των Κούρδων που αντιτασσόταν στο κεμαλικό βαθύ κράτος. Τώρα όλες αυτές οι πλευρές παίρνουν ακατανόητες θέσεις. Οι κούρδοι έχουν γίνει οι πλέον αμερικανόφιλοι, οι ισλαμιστές οι πλέον ευρωπαϊστές και οι "στρατηγοί", αυτοί μάλλον παραμένουν απλά πιστοί στη γραμμή τους. Οι δε αριστερές δυνάμεις είναι μάλλον (και εκεί) σε πλήρες αδιέξοδο. Δυσκολεύομαι να εντοπίσω τον πιο "προοδευτικό".
Ακουσα ότι ο Ερντογάν θα προβεί στα εξής:
1. Θα επισπεύσει τις εκλογές
2. Θα μεταφέρει (δεν πρόσεξα με ποιο τρόπο ακριβώς) την ευθύνη της εκλογής του Προέδρου στο λαό.
..τώρα πρέπει να φοβόμαστε περισσότερο μια στρατιωτική "παρέμβαση" -η όχι..?
Η κατάσταση πράγματι είναι πολύ μπερδεμένη. Απο τη μια πλευρά, η Ε.Ε. προτιμά σίγουρα ένα κοσμικό κράτος παρά ένα ισλαμικό, από την άλλη πλευρά πάλι, ένα ολοκληρωτικό καθεστώς (μια δικτατορία) έχει θέση στην Ε.Ε. ?
(φίλοι εγκατεστημένοι στη Τουρκία, δεν ξέρουν ούτε οι ίδιοι τι να ευχηθούν)
Το Τουρκικό παράδοξο
Αφορμή για αυτό το κείμενο στάθηκε το άρθρο από το blpg Θέλω να πω μια γνώμη.
Αν προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα τελευταία γεγονότα στην Τουρκία θα συναντήσουμε ένα παράδοξο. Φαινομενικά κυριαρχεί η εντύπωση ότι έχουμε κάνουμε με μια μάχη με την μαντίλα από την μια και το κοσμικό κράτος από την άλλη.
Στην ουσία όμως έχουμε να κάνουμε με έναν εμφύλιο σπαραγμό ανάμεσα σε δυο τάσεις που οραματίζονται κατ αρχήν το ίδιο πράγμα. Μια Τουρκία δυνατή κοσμική δυτικά προσανατολισμένη πλήρες μέλος της ΕΕ δημοκρατική και σταθερή στα σύνορα της.
Ο σύγχρονος τούρκος φαίνεται να είναι προσανατολισμένος στα ιδεώδη του Κεμάλ και όσο και να φαίνεται παράδοξο ούτε οι οπαδοί του Ταγιπ Ερντογαν διαφωνούν με αυτή την θεώρηση. Η διαφορά είναι στην προσέγγιση και στους τρόπους που οραματίζεται ο καθένας.
Ο Ερντογάν μοιάζει να οραματίζεται μια Τουρκία μακριά από την Αμερική και κοντά στην Ευρώπη αντίθετα οι στρατηγοί οραματίζονται μια Τουρκία κοντά στην γερακόπληκτη-στρατοκρατική Αμερική. Όσο για την ( υπερβολικά ουμανιστική) Ευρώπη… βλέπουμε.
Η πλευρά Ερντογάν έχει δείξει δείγματα γραφής με την στάση που κράτησε στο πόλεμο του Ιράκ την ίδια στιγμή που οι τούρκοι στρατηγοί θα έδιναν γη και ύδωρ για να «μπουκάρουν» στο Ιράκ βοηθώντας τους Αμερικανούς.
Οι Αμερικανοί πειράχτηκαν αλλά και βολεύτηκαν καθώς έτσι νομιμοποιήθηκαν να αρχίσουν να σπρώχνουν τους Κούρδους του Ιράκ. Αυτό το στοιχείο έκανε του τούρκους στρατηγούς να βγουν αλαφιασμένοι και να που ότι δεν το ανέχονται και θα επέμβουν την στιγμή που η πλευρά Ταγιπ δεν είπε λέξη, ενώ βοηθούντος αυτού του σκηνικού έστησε έναν αντιαμερικανισμό στην Τουρκία που μπορεί να τον χρειαστεί τόσο για το Ιράκ όσο και εκλογικά.
Στην Ευρώπη όλο αυτό πέρασε ως μια παρέμβαση των στρατηγών στην δημοκρατική λειτουργία της Τουρκίας και μια προσπάθεια χειραφέτησης της κυβέρνησης. Στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ έπαιξε πολύ ο Ερντογάν ως Ευρωπαϊστής μετριοπαθής ισλαμιστής ηγέτης δίνοντας όμως και το διφορούμενο μήνυμα προς όλους ότι η Ευρώπη ότι (ίσως) προτιμά μια ισλαμοευρωπαική Τουρκία από μια στρατοκρατική.
Οι Στρατηγοί αλαφιάστηκαν πάλι αλλά χωρίς στήριξη από πουθενά έκαναν πίσω.
Η πλευρά Ερντογαν δεν αντέδρασε καθώς την συμφέρει να εμφανίζεται ως διωκόμενη από τους τούρκους στρατηγούς τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη.
Κάποιες φόρες δε η πλευρά του Ταγιπ «έπαιξε» με την υποτιθέμενη απειλή κατά της ζωής του Πρωθυπουργού από το βαθύ κράτος ή από το στρατοκρατικό κατεστημένο.
Αυτή η στρατηγική προκάλεσε συμπάθεια στην Ευρώπη και συμμάζεμα των στρατηγών από τις ΗΠΑ. Υπήρξε ανάμεσα στις δυο ομάδες μια ανακωχή με στόχο να πάρουν την ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων. Την πήραν.
Η ανακωχή έπαψε όπως έπαψε και η διακριτική υποστήριξη στον Έρτογαν από την Ευρώπη όπου, ο ένας μετά τον άλλο οι ευρωπαίοι ηγέτες θυμήθηκαν ξαφνικά ότι η Τουρκία είναι πολύ μακριά από την Ευρώπη και ότι έχει πολύ δρόμο να κάνει.
Παράλληλα οι αμερικανοί ξαμόλησαν τους στρατηγούς που τους κρατούσαν με το ζόρι τόσο καιρό.
Η εικόνα σήμερα: Όλοι έκαναν την δουλειά τους και ήρθε η ώρα για το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών.
Η Αμερική δηλώνει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και δεν προσφέρει καμία κάλυψη η χείρα βοηθείας στον αντιαμερικανιστή ή φιλοευρωπαϊστή Ερντογάν
Η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει να χάσει την Τουρκία και καθώς αντιπαθεί τους στρατηγούς βγαίνει και λέει λίγο πολύ ότι είναι ανάγκη ο στρατός να γυρίσει στα στρατόπεδα.
Οι στρατηγοί παίζουν ένα ηλίθιο θέμα για την μαντίλα της κας Γκιουλ αλλά και μια δήλωση του ίδιου του τέως ΥΠΕΞ που λέει ότι: Αντί να γράφουμε με πέτρες και χώμα στα βουνά «ευτυχισμένος όποιος λέει ότι είναι τούρκος» (σημ.: συντάκτη: λόγια του Κεμάλ και κάτι που κάνουν οι στρατιωτικοί (παντού) γιατί τους ξέρεται ότι είναι σε όλα … «στόκοι») να κοιτάξουμε την πρόοδο της χώρας.
Είναι προφανές ότι οι στρατηγοί θέλουν να κοντύνουν τον Ερντογάν και του μήνυσαν ήδη ότι δεν θα δεχτούν την μετάβαση στην προεδρία. Η αμερικανοί παρακολουθούν αδιάφορα και αυτό βοήθα τους στρατηγούς. Ο Αρχηγός του Τουρκικού ΓΕΕΘΑ έκανε συνάντηση γνωριμίας με όλους τους ομόλογους του στην περιοχή (ίσως) για να μην ανησυχήσουν και δημιουργηθεί εξωτερικό θέμα αυτή την ώρα.
Ο Ερντογάν αντιλαμβανόμενος την προσπάθεια κοντέματος του αλλά και ως μετριοπαθής, κάνοντας ένα βήμα πίσω έδωσε το χρίσμα στον ακόμα ποιο μετριοπαθή Γκιουλ.
Πάλι όμως το θέμα είναι το κόντεμα του Ερντογάν και με πρόσχημα την μαντίλα ( σημ. συν.: που την φορά το 40% των τούρκων γυναικών κυρίως στα χωριά στην ενδοχώρα) η πλευρά των στρατηγών παίζει με τον φόβο των διανοουμένων (μην γίνει η Τουρκία Ισλαμική δημοκρατία τύπου Ιράν αλλά και με τον φόβο του Λαού για την Σαρία
Έτσι εξηγείτε η δήλωση του Ζουλφί Λιβανελί αλλά και τα μαζικά συλλαλητήρια. Παίζει και με τους εθνικιστές.
Πρόβλεψη
Η πλευρά Ερντογάν ποντάρει και πόνταρε ως τώρα στο ευρωπαϊκό όραμα της Τουρκιάς ( η Ευρώπη θα τον βοηθήσει με δηλώσεις και επισκέψεις ηγετών ). Αυτό συσπειρώνει δίπλα του ουμανιστές, αριστερούς ,που δεν τσιμπάνε την προπαγάνδα του στρατού, δημοκράτες, κούρδους που μάχονται για ανθρώπινα δικαιώματα εντός της ΕΕ, ευρωπαϊστές διανοουμένους, ισλαμιστές (αν και αυτός ο όρος δεν υπάρχει στην Τουρκία) και γενικά όλους αυτούς που βλέπουν μια Τουρκία ποιο κοντά στην Ευρώπη. Η άλλη πλευρά συσπειρώνει ξενοφοβικούς, αντιευρωπαϊστές, φιλοαμερικάνους, τουρανιστές, γκρίζους λύκους εθνικιστές, συντηρητικούς και το στρατό που βλέπουν την ΕΕ ως εχθρό της ενότητας της χώρας.
Οι κούρδοι είναι όλα τα λεφτά λοιπόν εδώ.
Εάν σπρωχτούν από τους αμερικανούς τότε αναγκαστικά θα κατέβουν ανεξάρτητοι καθώς δεν μπορούν να πάνε με τον στρατό. Αυτό θα κοντύνει τον Ερντογάν.
Αν δεν συμβεί αυτό τότε τα πράγματα θα μείνουν έως έχουν ή ίσως γίνουν και καλύτερα για τον Ερντογάν
Συμπερασμα : Η Τουρκία βρίσκεται στην δυσκολότερη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της. Οι εκλογές είναι η μόνη λύση. Έχω την εντύπωση ότι μετά από αυτές θα διαμορφωθούν οι κατάλληλες εξελίξεις για να προχωρήσει η Τουρκία δυνατή και απαλλαγμένη από βαρίδια προς το μέλλον της.
Αν χάσει η πλευρά του στρατού θα πρέπει να πάει πίσω στα στρατόπεδα ταπεινωμένη και ουσιαστικά εκτός πολιτικού παιχνιδιού.
Ο Ερντογάν θα τους καθαρίσει έναν έναν.
Αν δεν νικήσει ο Ερντογάν η Τουρκιά θα απομακρυνθεί πάρα πολύ από την Ευρώπης και θα χάσει ενδεχομένως του τραίνο της.
Ο τούρκικος Λαός το καταλαβαίνει αυτό και θα ψηφίσει ένα ευρωπαϊκό μέλλον. Το ψευτοδίλημμα της μαντίλας δεν θα σταθεί, καθώς δεν μπορεί κάποιος που εκλέγεται ως πρόεδρος της δημοκρατίας να απειλεί την ίδια την δημοκρατία την στιγμή μάλιστα που ορκίζεται πίστη στο σύνταγμα της χώρας αυτής.
Σύντομα (ίσως) θα δούμε και την κυρία Γκιουλ και χωρίς μαντίλα για να φανεί ότι ο στόχος είναι το κόντεμα του Ερντογάν και να εκτεθεί ο στρατός.
Στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα Ας ελπίσουμε όλοι να νικήσει η δημοκρατία αυτή την φόρα στην Τουρκία.
ίσως όμως να κάνω και λάθος υπολογισμούς..
Ιωάννης Παπαϊωάννου
http://papaioannou.wordpress.com/
Δημοσίευση σχολίου