Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου

• Η Ελλάδα, όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες απαιτούν εθνική αφύπνιση, εθνική συνεννόηση, εθνική ομοψυχία, ασφάλεια και αισιοδοξία.

• Απαιτούν όραμα, σχέδιο, ιεραρχημένους στόχους, δημιουργικό έργο.

• Απαιτούν μια δυνατή Ελλάδα με φωνή, με ταυτότητα, με πρωτοβουλίες.

• Απαιτούν μια δίκαιη κοινωνία, με ανάπτυξη, ελπίδα και προοπτική για ένα καλύτερο αύριο.

Έχουμε εκφράσει την ανάγκη για Εθνική Αναγέννηση.

• Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης για ένα Κράτος που σχεδιάζει, ιεραρχεί προτεραιότητες, δημιουργεί ίσες ευκαιρίες και παρέχει ασφάλεια σε όλους μας.

Το σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να στηρίζει τη δημοκρατία.

• Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να στηρίζεται στο σχεδιασμό για ένα Κράτος που σκέφτεται οραματικά και δρα αποτελεσματικά.
  

• Ένα σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να στηρίζεται στην εξισορρόπηση των εξουσιών και τον αμοιβαίο έλεγχό τους, μέσα σε ένα σύστημα απλό, συνεκτικό, αποτελεσματικό και διαφανές.

Πρέπει επίσης να είναι λειτουργικό και να αποφεύγει την κυβερνητική γραφειοκρατία.

• Δεν είναι τώρα η στιγμή να το αναπτύξω, αλλά θα ενισχύσουμε τη Βουλή με πρόσθετες ελεγκτικές και διαβουλευτικές λειτουργίες, που θα εγγυώνται τη διαφάνεια και τον έλεγχο, στη θεσμική ισορροπία της Πολιτείας μας.

Η αναβάθμισή της είναι μια από τις πρώτες προτεραιότητές μου.

• Εμείς πιστεύουμε στο ρόλο των ανεξάρτητων αρχών.

Θα τις ενισχύσω με κάθε πρόσφορο τρόπο, για να επιτελούν αποτελεσματικά την αποστολή τους.
Θα ανατρέψω τον κατήφορο, στον οποίο έχει οδηγήσει η ΝΔ τις ανεξάρτητες αρχές, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν επιδείξει σημαντικό έργο.

• Το κυβερνητικό μοντέλο που παρουσιάζω σήμερα στοχεύει στην αποτελεσματικότητα και την απόλυτη προσήλωση στους στόχους που έχουμε θέσει.

Εγγυάται την ταχύτητα, την ευελιξία, τη διαφάνεια και τη δημοκρατική λειτουργία.
Έτσι θα μπορέσουμε να φέρουμε την Ελλάδα στον 21^ο αιώνα.

• Ως προς τα πρόσωπα που θα καλέσω στη μεγάλη εθνική προσπάθεια σας γνωρίζω ότι θέλω να συγκροτήσω μια κυβέρνηση με συνοχή, με αποτελεσματικότητα, με προοπτική.

Θα στηρίζεται στη γνώση, την εμπειρία, τις νέες ιδέες και τις δυνατότητες που έχει όχι μόνο το Κίνημα του ΠΑΣΟΚ αλλά ευρύτερα η κοινωνία.

• Τα κόμματα ως δημοκρατικοί θεσμοί είναι τα θεμέλια μιας ανοιχτής και σύγχρονης κοινωνίας.Οφείλουν πάντα να ανανεώνονται σε ιδέες και πρόσωπα. Οφείλουν πάντα να ανανεώνουν και να κατοχυρώνουν τους δεσμούς εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης με τους πολίτες, με το λαό, με τα κοινωνικά κινήματα, με τις κοινωνικές δυνάμεις, με την κοινωνία των πολιτών.
  

• Στη νέα διακυβέρνηση του τόπου το ΠΑΣΟΚ, ως ανοιχτός δημοκρατικός θεσμός, θα έχει τον διακριτό του ρόλο μέσα στην κοινωνία και μέσα στον λαό.

Δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να ταυτιστεί με τις δομές του κράτους.

• Δεσμεύομαι να μην επιτρέψω ποτέ να κρατικοποιηθεί το Κίνημα του ΠΑΣΟΚ και κατ’ επέκταση να κομματικοποιηθεί το Κράτος.
  

• Σε κάθε περίπτωση όλα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που μπορούν να αξιοποιηθούν στην κυβέρνηση, στους Οργανισμούς και ευρύτερα στον κρατικό μηχανισμό, πάντα σύμφωνα με τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τις ικανότητες και το ήθος τους, αυτομάτως θα παραιτούνται από τα κομματικά τους αξιώματα για να μην υπάρχει ταύτιση ανάμεσα στα κομματικά αξιώματα, στα κυβερνητικά αξιώματα και στα κρατικά αξιώματα.
  

(Όταν τελειώνει η θητεία τους στην κυβέρνηση ή στο ευρύτερο κρατικό μηχανισμό θα μπορούν να επανέλθουν στα προηγούμενα κομματικά αξιώματα ή να διεκδικήσουν θέσεις στα θεσμικά όργανα του κόμματος).

• Θέλω να κυβερνήσω με τους Έλληνες για την Ελλάδα, με μια κυβέρνηση όλων των Ελλήνων χωρίς κομματισμό και δίχως διαχωρισμούς, με μια κυβέρνηση που θα ενώνει και δεν θα χωρίζει.
  

• Θέλω να κυβερνήσω με τον λαό, για τον λαό.
  

• Θέλω η πολιτική να ταυτιστεί με αρχές και αξίες και να αναδειχθεί ως ύψιστο λειτούργημα για τη δημοκρατία και την κοινωνία. Όλοι μας έχουμε την υποχρέωση αλλά πρέπει να έχουμε ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να συνεισφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο. Έτσι, καταξιωμένοι Έλληνες είτε ζουν στην Ελλάδα, είτε στη διασπορά, θα μπορούν να προσφέρουν σε κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής για μια συγκεκριμένη περίοδο.
  

• Θέλω να κυβερνήσω με μια κοινωνία πολιτών ενεργή, δημιουργική, παρεμβατική για κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής.
  

• Θέλω να φέρω μέσα στην καρδιά της πολιτικής, μέσα στην καρδιά του κράτους, μέσα στην καρδιά της κρατικής μηχανής, μια νέα πνοή, μια νέα δύναμη που είναι υπαρκτή μέσα στην κοινωνία και πρέπει να αποκτήσει φωνή, πρόσωπο, παρουσία.
  

• Έχω ήδη ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο για την ανασυγκρότηση όλης της δημόσιας διοίκησης. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα μόνο, γιατί τα υπόλοιπα είναι σημαντικές μεν αλλά λεπτομέρειες που ο χρόνος δεν μας επιτρέπει να υπεισέλθουμε. Σε κάθε υπουργείο θα ιδρυθεί μια γενική διεύθυνση σχεδιασμού. Κάθε υπουργείο έχει ένα διπλό ρόλο: να σκέπτεται οραματικά και να δρα αποτελεσματικά.

2. Δομή, διάταξη και λειτουργία της κυβέρνησης

Α. Η κυβέρνηση αποκτά επιτελική συγκρότηση, διάταξη και λειτουργία για να μπορεί να ανταποκριθεί με αποτελεσματικότητα στις προκλήσεις της νέας εποχής. Αυτό σημαίνει νέα δομή τόσο στο σχήμα της διακυβέρνησης όσο και στα ίδια τα Υπουργεία. Αυτό σημαίνει αλλαγές στη δομή που μπορούν και πρέπει, μαζί με τα πρόσωπα, να διασφαλίσουν μια ισχυρή, ικανή, αποτελεσματική και δημιουργική διακυβέρνηση.

Β. Η κυβέρνηση θα αποτελείται από 16 Υπουργεία – τα οποία κατανέμονται σε 4 Ενότητες.

• Η πρώτη ενότητα αφορά την Εξωτερική Πολιτική και την Άμυνα, την Ασφάλεια του Κράτους και τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις. Συμπεριλαμβάνει:
  

- Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων

- Υπουργείο Εθνικής Άμυνας

• Η δεύτερη ενότητα αφορά το κοινωνικό κράτος, την κοινωνική αλληλεγγύη και τους ανθρώπινους πόρους και περιλαμβάνει
  

- Υπουργείο Παιδείας και Επαγγελματικής Κατάρτισης και Θρησκευμάτων

- Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας

- Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης

• Η τρίτη ενότητα αφορά στην Οικονομία και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και συμπεριλαμβάνει:
  

- Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών

- Υπουργείο Ανάπτυξης και Παραγωγικών Πόρων (βιομηχανία, εμπόριο, ενέργεια)

- Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

- Υπουργείο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας

- Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας

- Υπουργείο Δημοσίων Έργων, Υποδομών και Δικτύων

- Υπουργείο Πολιτισμού Τουρισμού και Νησιώτικης Πολιτικής (σ’ αυτό υπάγονται και Μέσα Ενημέρωσης)

- Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης (το Υπουργείο αυτό έχει συμβολικό χαρακτήρα και αναβαθμίζεται ουσιαστικά με δυο σαφείς στόχους: την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως Μητροπολιτικό Κέντρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και την ανάδειξη της Μακεδονίας και της Θράκης για την γεωοικονομική ισχύ της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή).

- Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (ως σημείο αναφοράς μιας ελληνικής παρουσίας και δύναμης με παγκόσμια ισχύ).

• Η τέταρτη ενότητα αφορά στην ανασυγκρότηση του κράτους και συμπεριλαμβάνει τα εξής Υπουργεία με συγκεκριμένες αναφορές τους

- Υπουργείο Διοίκησης, Αυτοδιοίκησης και Δημόσιας Ασφάλειας (όπου υπάγεται η δημόσια διοίκηση, η αυτοδιοίκηση, η δημόσια τάξη και ασφάλεια και η μετανάστευση)

- Υπουργείο Δικαιοσύνης και Διαφάνειας (εδώ υπάγονται η αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης και η εγγύηση της ανεξάρτητης λειτουργίας της, η εγγύηση της διαφάνειας και η μάχη κατά της διαφθοράς, η περιστολή της πολυνομίας, η ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι εισηγήσεις για τη θεσμική μεταρρύθμιση της πολιτείας και η απλούστευση της νομοθεσίας)

• Τα συλλογικά όργανα της Κυβέρνησης εξακολουθούν να υπάρχουν.

Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος δεν είναι Υπουργός.

(Είναι αυτονόητο ότι οι αλλαγές στη δομή των Υπουργείων δεν θα επηρεάσουν τους υπαλλήλους που υπηρετούν σε αυτά).

3. Κράτος - Στρατηγείο

Για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των καιρών, η επιτελική δομή και συγκρότηση της κυβέρνησης οφείλει να διαμορφώνει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη δομή, τη διάταξη και τη δράση ενός σύγχρονου αποτελεσματικού και παραγωγικού κρατικού μηχανισμού. Αυτό σημαίνει ένα «Κράτος – Στρατηγείο» που σχεδιάζει, ιεραρχεί και καθορίζει προτεραιότητες και δρα αποτελεσματικά εμπνέοντας την ασφάλεια, τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη των Ελλήνων προς το κράτος.

Οι Υπουργοί παρά τω Πρωθυπουργώ (ή Επικρατείας) είναι κατ’ αρχήν δύο και αναλαμβάνουν τον οριζόντιο συντονισμό για συγκεκριμένες πολιτικές και συγκεκριμένες δράσεις που αναφέρονται στις απόλυτες προτεραιότητες που θέτει ο Πρωθυπουργός για την Κυβέρνηση και απαιτούν οριζόντιες σχέσεις, συνεργασίες και συνέργειες ανάμεσα στα πολλά συναρμόδια Υπουργεία.

Οι απόλυτες προτεραιότητες που ορίζονται από τον Πρωθυπουργό για να γίνουν πράξη με γρήγορους ρυθμούς, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, με διαθέσιμους και δεσμευμένους πόρους απαιτούν καθημερινή μάχη με τις «γραφειοκρατικές αγκυλώσεις», με «φεουδαρχικές λογικές» που υπάρχουν σε πολλά Υπουργεία και σε κρίσιμους θεσμούς της Δημόσιας Διοίκησης. Ως προτεραιότητες αναφέρονται πχ η ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών, η Κοινωνία της Πληροφορίας, η ποιότητα ζωής, το κόστος ζωής, η συνδυασμένη προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό κλπ.

Οι Υπουργοί αυτοί που αναλαμβάνουν οριζόντιο συντονιστικό ρόλο σε καμιά περίπτωση δεν ακυρώνουν την κάθετη δομή, τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία του κάθε Υπουργείου και συνακόλουθα τις ευθύνες, τις αρμοδιότητες και τις πρωτοβουλίες των Υπουργών.

4. Αποκέντρωση στη λειτουργία

Στις βασικές προτεραιότητες της νέας διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ εντάσσεται και η Περιφερειακή συγκρότηση του Κράτους με αιρετό δημοκρατικά εκλεγμένο Περιφερειάρχη.

Όμως, εκτός από αυτή τη βασική προτεραιότητα που θα γίνει πράξη, θεωρώ ότι έχω χρέος ως Πρωθυπουργός να αλλάξω ριζικά με συμβολικές και ουσιαστικές κινήσεις το «αθηναϊκό μοντέλο» διακυβέρνησης και να δώσω νόημα, περιεχόμενο και δύναμη σε πολιτικές, σε προτεραιότητες, σε έργα, σε προγράμματα και σε θεσμούς που αναφέρονται στις Περιφέρειες, στους Νομούς, στις Πόλεις και στους Δήμους, στους πολίτες της Περιφέρειας και της Υπαίθρου.

Γι’ αυτό δεσμεύομαι κάθε 45 μέρες οι συνεδριάσεις είτε του Υπουργικού Συμβουλίου είτε της Κυβερνητικής Επιτροπής θα γίνονται στην έδρα ή σε συγκεκριμένες πόλεις κάθε Περιφέρειας. Οι τρεις πρώτες συνεδριάσεις θα γίνουν συμβολικά στην Ολυμπία για την Πελοπόννησο, στο Καστελόριζο για το Αιγαίο και στην Ορεστιάδα για τη Θράκη.

5. Ίδρυση και Συγκρότηση ένα Συμβούλιο Εθνικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης

Το Συμβούλιο Εθνικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης έχει ως στόχο να καταρτίσει μια μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη εθνική πολιτική και στρατηγική για την προώθηση εθνικών στόχων και την αντιμετώπιση εθνικών απειλών. Ο εθνικός σχεδιασμός προϋποθέτει τον προσδιορισμό των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας, των απειλών και των ευκαιριών για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Θα έχει ως στόχο την οραματική συστηματική σκέψη και την εικόνα που θέλει να κατακτήσει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Το Συμβούλιο αυτό υπάγεται μόνο στον εκάστοτε πρωθυπουργό και δεν αναμειγνύεται στην κυβερνητική δράση, ούτε έχει εκτελεστικές αρμοδιότητες. Δεν συμμετέχουν σ’ αυτό εν ενεργεία υπουργοί. Η σύνθεση του θα είναι υπερκομματική.

Θα μπορούν να συμμετέχουν Έλληνες Επιστήμονες που ζουν εδώ και από Έλληνες της διασποράς που έχουν διαπρέψει στον τομέα τους. Είναι σίγουρο ότι αυτοί μπορούν να εμπλουτίσουν τα σχέδιά μας με τις ιδέες και τις εμπειρίες τους. Στο Συμβούλιο αυτό θα μετέχουν όλοι ανεξαιρέτως οι Επίτροποι που έχουν εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην ΕΕ, όλοι οι Έλληνες με υπεύθυνες και υψηλές θέσεις σε Διεθνείς Οργανισμούς. Όλοι οι ξεχωριστοί και εξαίρετοι Επιστήμονες που έχουν την αναφορά τους στην Ελλάδα και στον ελληνισμό της διασποράς.

Αυτές είναι οι προθέσεις μου και το σχέδιό μου για μια νέα διακυβέρνηση σε αδρές και γενικές γραμμές που θα αποτελέσει μια από τις πρώτες κυβερνητικές μου προτεραιότητες για να ξαναστήσω το διαλυμένο κράτος στα πόδια του.