Πόσο χρήσιμος είναι τελικά ένας σωστός Παπανδρέου σε μια λάθος εξουσία?

"Τρία πράγματα χρειάζονται για την ανάπτυξη : στόχοι - κράτος - επενδύσεις. Ας πούμε πως το πρώτο και το τρίτο είναι δεδομένα (που δεν είναι 100%). Το κράτος και η λειτουργία του είναι αυτό που θα δώσει την ώθηση για μια άλλου τύπου  ανάπτυξη. Γιαυτό και θεωρώ πως η διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας είναι το μεγάλο στοίχημα αυτής της κυβέρνησης. Γιατί όλα τα άλλα δεν μπορούν να γίνουν χωρίς αυτό, αλλά και αυτό δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τα άλλα.

Ο  Καποδίστριας ΙΙ και οι νέες περιφέρειες της χώρας, σε συνδυασμό με τον νέο εκλογικό νόμο είναι τα σημεία κλειδιά για την εκ βάθρων αναδιοργάνωση του ανάλγητου ελληνικού κράτους. Πρέπει  να αποκτήσουμε ισχυρούς, αυτοδιοίκητους και -επιτέλους - αυτοχρηματοδοτούμενους δήμους. Πρέπει να αποκτήσουμε ισχυρή αιρετή περιφερειακή αυτοδιοίκηση γιατί μόνο σε αυτό το επίπεδο, όσο πιο κοντά γίνεται στον πολίτη μπορεί να αναπτυχθεί η συμμετοχή και η λογοδοσία. Πρέπει, μέσα από τον εκλογικό νόμο, να απεγκλωβίσουμε τον πολιτικό από την πελατειακή σχέση με τον πολίτη και να τον κάνουμε πραγματικό αντιπρόσωπο του."

19 Οκτωβρίου έγραφα τα παραπάνω!

"Η διαδικασία υιοθέτησης του νέου χάρτη της Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής Διοίκησης θα είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για όλους μας, να αποδείξουμε ότι και θέλουμε και μπορούμε να το κάνουμε. Όλοι όσοι έχουμε ένα θεσμικό ρόλο, οφείλουμε να σκεφθούμε και να πράξουμε αντικειμενικά και ρεαλιστικά. Να αφήσουμε στην άκρη κάθε είδους μικροσκοπιμότητα, κομματική, πολιτική, ψηφοθηρική.

Πολλές φορές, αλλαγές αυτής της κλίμακας στο πολιτικό σύστημα και στη δημόσια ζωή προκαλούν ζημιά σε κακώς εννοούμενα συμφέροντα, αυτά που έχουν εδραιωθεί εδώ και δεκαετίες, που μας κρατάνε πίσω. Πρέπει να έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας ότι ο στόχος μας είναι ακριβώς αυτός: να σπάσουμε αυτά τα συμφέροντα και να δημιουργήσουμε μια νέα αντίληψη για το τι είναι και τι σημαίνει άσκηση δημόσιας εξουσίας σε όλα τα επίπεδα.

Πρέπει να πάψει η κακώς εννοούμενη πολιτική εξάρτηση μεταξύ βουλευτών, δημάρχων και νομαρχών. Να πάψει η συνήθης πρακτική της συνδιαλλαγής μεταξύ κυβέρνησης και Αυτοδιοίκησης, για τα κονδύλια και για τα έργα που αναπαράγει μια πελατειακή και αδιαφανής πολλές φορές σχέση, που αναπαράγει και τη διαφθορά. Πρέπει να πάψουν οι μικροεξυπηρετήσεις εις βάρος των βασικών συμφερόντων των πολιτών."

Αυτά είπε μεταξύ αλλων ο ΓΑΠ στην παρουσίαση του Καλλικράτη.  Και όλοι περίμεναν να δουν πως θα υλοποιηθεί η σημαντικότερη, κατά τη γνώμη μου ανατροπή που έχει ανάγκη ο τόπος! Και τι είδαμε? Ένα άχρωμο, άοσμο και προπάντων άτολμο κείμενο-πλαίσιο διοικητικής μεταρρύθμισης προς διαβούλευση. Και φυσικά, όταν ξεκινάς δειλά, πέφτουν τα κοράκια να σε φάνε! Και δυστυχώς στην Ελλάδα τα (κάθε είδους πράσινα, κόκκινα, μπλε και μαύρα) κοράκια κάνουν ακόμη κουμάντο!

Σε συζητήσεις με φίλους από διάφορους πολιτικούς χώρους και όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ ακούω απόψεις για την "παντοδυναμία του περιφερειάρχη και του δήμαρχου", για "διαδικασίες που δεν είναι δημοκρατικές", για τον "αφανισμό της κοινωνίας των πολιτών με την ισχυροποίηση της εξουσίας των μεγάλων δήμων και των περιφερειών" και άλλα πολλά, που έχουν αξία να ληφθούν υπόψη, αλλά για μένα δεν είναι αυτό το κυρίαρχο ζήτημα. Για μια ακόμη φορά κάνουμε κάτι τσαπατσούλικα και στο πόδι, δεν έχουμε σαφή στόχο ( το περίεργο για μια ακόμη φορά είναι πως ο ΓΑΠ έχει, αλλά όλοι γύρω του δείχνουν να είναι αλλού γι' αλλού!), δεν ξεκαθαρίζουμε τη διαδικασία, δεν δίνουμε αναπτυξιακη προοπτική σε μια αλλαγή που στην ουσία αποτελεί βασική προϋπόθεση για το σύνολο των δομικών αλλαγών που έχει ανάγκη άμεσα ο τόπος.

Τρεις βασικές αρχές κατά τη γνώμη μου πρέπει να διέπουν αυτή τη διοικητική μεταρρύθμιση:

•  Η εξουσία στην περιφέρεια. Ναι! Αυτή είναι η λογική της Ευρώπης των περιφερειών, αυτό ισχύει παντού, αυτή είναι η μόνη αναπτυξιακή προοπτική. Εγώ θέλω πανίσχυρους και τους δύο βαθμούς της Τ.Α., αλλά όχι πανίσχυρο τον περιφερειάρχη και τον δήμαρχο. Δεν έχουμε ανάγκη από "μικρούς πρωθυπουργούς". Έχουμε ανάγκη από συλλογική και ευκίνητη διοίκηση κοντά στον πολίτη και με τη συμμετοχή και τον έλεγχο του πολίτη. Αυτό μεταφράζεται σε ένα απόλυτα αναλογικό εκλογικό σύστημα (και όχι σε αυτό που ισχύει σήμερα), αυτό σημαίνει αντιπροσωπευτικότητα σε όλα τα επίπεδα (και όχι διορισμούς αντιπεριφερειαρχών και αντιδημάρχων π.χ.), και φυσικά αυτό σημαίνει , πριν από όλα και πάνω από όλα λογοδοσία στους πολίτες (με τη δημιουργία και λειτουργία σωμάτων πολιτών μέσα από διαδικασίες εθελοντικής συμμετοχής και κλήρωσης).
• Οι πόροι στην περιφέρεια. Πραγματικοί πόροι, άμεσα εισπραττόμενοι! Και όλο το ΕΣΠΑ (πλην λειτουργικών δαπανών της κεντρικής διοίκησης) στην περιφέρεια και τους Δήμους. Ναι! Εγώ θέλω άμεσους πόρους στην Τ.Α.! Από την άμεση φορολογία, από το ΦΠΑ, από το φόρο ακίνητης περιουσίας και από όπου αλλού. Δεν θα είχα αντίρρηση σαν πολίτης ακόμη και σε μια αύξηση του ΦΠΑ κατά 2-3 μονάδες, αρκεί να ήξερα ότι αυτά τα έσοδα θα πάνε για την πραγματική ανάπτυξη του Δήμου μου. Για να μην μπορεί ο εκάστοτε αιρετός δήμαρχος να κρύβεται πίσω από το άλλοθι του "δεν μου δίνει λεφτά το κράτος" . Για να μπορώ να τον ελέγξω και να κρίνω το έργο του. Για να ξέρω ότι τα χρήματα που πληρώνω μένουν στο τόπο τους και δεν "τρώγονται" στο δρόμο από διάφορους επιτήδειους.
• Χωροταξικός σχεδιασμός των δήμων και των περιφερειών για την πραγματική (και προφανώς σήμερα πράσινη) ανάπτυξη και όχι για τις καρέκλες της εξουσίας. Μια πόλη και τρία χωριά δεν κάνουν έναν καινούργιο δήμο! Κάνουν πάλι μια πόλη και τρία χωριά, τα οποία υποβαθμίζονται σε βάρος της πόλης. Αντίθετα μια γεωγραφική περιοχή με κοινό αναπτυξιακό δυναμικό, είτε σαν αστικό περιβάλλον είτε σαν αγροτική περιοχή είτε σαν τουριστικό και πολιτιστικό υποκείμενο, μπορεί με τον κατάλληλο σχεδιασμό και με κίνητρα (οικονομικά αλλά και διοικητικά) να αναβαθμιστεί πραγματικά και να αναπτυχθεί βιώσιμα και να αποτελέσει αυτοτελή διοικητική περιφέρεια. Να αναπτύξει σωστά τις υποδομές της, την χωροταξική ανάπτυξη της, να προστατέψει αποτελεσματικά το περιβάλλον. Αυτή η γεωγραφική περιοχή δεν είναι απαραίτητο να ακολουθεί ντε και καλά υφιστάμενες διαιρέσεις, μπορεί και πρέπει να ανατρέψει υπάρχοντα "σύνορα" πόλεων, οικισμών, επαρχιών, νομών, σύνορα που στον έναν ή τον άλλο βαθμό δημιουργήθηκαν κάτω από συνθήκες που δεν εξυπηρετούσαν αναπτυξιακούς σκοπούς*. Ξαναλέω αυτό που έχω πει για τον τόπο μου, όσο κι αν πολλοί "βγάζουν σπυριά" στο άκουσμα του. Θεωρώ αδιανόητο (και φυσικά "ακριβό") Άργος και Ναύπλιο να συνεχίσουν να αποτελούν δύο ξεχωριστούς δήμους! 

Αυτές οι τρεις βασικές αρχές ικανοποιούνται από τον Καλλικράτη, έτσι όπως παρουσιάστηκε? Σύμφωνα με τα λεγόμενα Παπανδρέου ναι! Σύμφωνα με την εισήγηση του ΥΠΕΣ όχι! Και εύλογα διερωτάται κανείς : μα καλά , ο Ραγκούσης Υπουργός της κυβέρνησης του ΓΑΠ δεν είναι?

Δεν θα επεκταθώ προς το παρόν περαιτέρω. Θα περιμένω την εξέλιξη και το αποτέλεσμα της διαβούλευσης. Δεν έχω όμως καλό προαίσθημα! Και πολύ φοβάμαι πως και αυτή η ανατροπή, όχι απλά θα μείνει στα λόγια, αλλά θα χαθεί οριστικά η μεγάλη ευκαιρία να πάμε μπροστά! Υπάρχει ακόμη χρόνος να γίνει κάτι καλό! Διάθεση και πολιτική βούληση υπάρχει? Γιατί έχω διαρκώς την αίσθηση (την είχα και πριν, αλλά άλλο οι ασκήσεις επί χάρτου στην αντιπολίτευση και άλλο η εξουσία) ότι βλέπω έναν Παπανδρέου εξαιρετικά (έως απελπιστικά πια) μόνο και απογοητευτικά ανεκτικό (και συνάμα απολογητικό) στις καθημερινές παλινωδίες των κυβερνητικών στελεχών? Γιατί πρέπει ένας πρωθυπουργός να απολογείται τελικά τέσσερις ολόκληρες ώρες για τα σφάλματα και τις παραλείψεις των υπουργών του? Αν κάθε εκατό μέρες κάνει το ίδιο πράγμα, τότε τι ελπίδα έχουμε τελικά για αλλαγές σε τούτη τη ρημάδα την χώρα? Πόσο χρήσιμος είναι τελικά ένας σωστός Παπανδρέου σε μια λάθος εξουσία? Πότε επιτέλους θα αντιληφθεί ότι η μόνη δύναμη του είναι ο πολίτης? Ο πολίτης που ακόμη, σε πείσμα των συμφερόντων, του έχει εμπιστοσύνη και προσβλέπει στη δική του αποφασιστική συμβολή για ανατροπές. Φτάνει κι αυτός να του δώσει την εμπιστοσύνη και την εξουσία που δικαιούται.

* Η Τροιζηνία , μια γεωγραφική περιοχή της Αργολίδας, ανήκει εδώ και πάνω από 50 χρόνια στην Νομαρχία Πειραιά! Ο λόγος που η τότε κυβέρνηση επέλεξε αυτήν την παρανοϊκή διοικητική διαίρεση, ήταν το ότι η περιφέρεια του Πειραιά είχε ισχυρή παρουσία δημοκρατικών δυνάμεων και ειδικά της Αριστεράς, πράγμα το οποίο δυσκόλευε την εκλογή κυβερνητικών βουλευτών και απειλούσε τον απόλυτο έλεγχο της περιφέρειας. Έτσι φτάσαμε μέχρι και σήμερα η Τροιζηνία , αλλά και τα Κύθηρα, να ανήκουν ακόμη στο Νομό Πειραιώς! Αν αυτός ο παραλογισμός συνεχιστεί και τώρα, είναι σαφές ότι δεν έχουμε στόχο την προκοπή αυτού του τόπου.