Συμμετοχική Δημοκρατία : ένα πολιτικό παιχνίδι για ενεργούς πολίτες

Πριν από 2 περίπου χρόνια , όταν ο Γ.Α.Παπανδρέου, με αφορμή την εκλογή του στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ μιλούσε για συμμετοχική δημοκρατία δημόσια, πολλοί γέλασαν ειρωνικά και σχολίασαν «εδώ είναι Ελλαδάρα , δεν γίνονται τέτοια» !!!

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η πρόκληση βρήκε και υποστηριχτές , και καπηλευτές και εχθρούς , και μέσα στο κόμμα αλλά και σε άλλους χώρους. Η συζήτηση για την κοινωνία των πολιτών , για τις ΜΚΟ , για διάφορα εθελοντικά κινήματα άλλοτε φούντωνε και άλλοτε πνιγόταν στις καθημερινές μιντιακές πολιτικές εξελίξεις.

Ξεκίνησαν αξιόλογες προσπάθειες , από τις οποίες άλλες έμειναν στα χαρτιά , άλλες έμειναν στο δρόμο ανολοκλήρωτες , άλλες καπελώθηκαν κομματικά και άλλες ήταν αστείες . Όμως η σπίθα άναψε . Οι διαδικασίες του περυσινού συνεδρίου και οι αποφάσεις για ένα ανοικτό κόμμα , ένα κόμμα μέσα στην κοινωνία βρήκαν πολλούς υποστηριχτές μέσα στον κόσμο , οι οποίοι άρχισαν να ψάχνουν το ιδανικό «χώρο» να εκφραστούν πολιτικά .

Σήμερα η συμμετοχική δημοκρατία είναι φαινομενικά κάτι γνωστό σε κάθε μέλος ή φίλο του ΠΑΣΟΚ. Είναι πράγματι έτσι? Έχουμε κατανοήσει όλοι μας το νόημα του εγχειρήματος? Κι αν ναι , τότε γιατί κάνουμε τραγικά βασικά λάθη στην όλη διαδικασία?

Το θέμα σηκώνει πολύ κουβέντα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ιλαροτραγικών ερμηνειών. Άκουσα αίφνης μέλος του Εθνικού Συμβουλίου να λέει : « εγώ είμαι η έκφραση της συμμετοχικής δημοκρατίας στον νομό» (!!) ‘Η άλλους να λένε ότι στις διαδικασίες ανάδειξης υποψηφίων για τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές για το ΠΑΣΟΚ «εφαρμόζονται πρωτόγνωρες συμμετοχικές διαδικασίες» (!!)

Θα προσπαθήσω να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά για να προκαλέσω την συζήτηση.

Στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει μια παιδική αρρώστια κατα τη γνώμη μουμε τα καινούργια πράγματα , τις νέες ιδέες που έφερε ο ΓΑΠ , ας πούμε π.χ. τη συμμετοχική δημοκρατία. Κάθε φορέας , κάθε τομέας , κάθε ομάδα , κάθε γραφειάκι στο ΠΑΣΟΚ , θέλει να κάνει κάτι για τη συμμετοχική δημοκρατία , και θέλει να το κάνει αποκλειστικά. Όταν και κάποιος άλλος προτείνει κάτι , ή προσπαθούν να τον θάψουν , ή του απαγορεύουν να το κάνει , ή του κλέβουν την ιδέα . Και στη συνέχεια στριμώχνονται και στέλνουν αναφορές στο πρόεδρο , απαιτώντας τα γαλόνια που τους αναλογούν.

Τον τελευταίο χρόνο έχουμε δει πολλές “πατατες” που εκαναν διάφοροι στο θέμα και πολλά από αυτά απογοήτευσαν πολλούς. Υπήρξαν όμως και φωτεινές εξαιρέσεις, οι οποίες επίσης είναι γνωστές. Τέτοιες ήταν το ΚΜΠ, οι εθελοντές διαδικτύου , οι πρωτοβουλίες για τους μετανάστες και το ρατσισμό και κάποια άλλα μεμονωμένα.

Από την άλλη , το κόμμα δυσκολευεται να γίνει “ανοικτό” , πολλές διαδικασίες γίνονται για το θεαθείναι , οι μηχανισμοί , αν και virtual και ΄χαρτινοι , επιβιώνουν.

Υπάρχει ένα βασικό λάθος πολιτικής. Το εγχείρημα της συμμετοχικής δημοκρατίας δεν είναι πατέντα, και δεν γίνεται από ένα κέντρο. Είναι ένα ” παιχνίδι κοινωνίας” ( society game) και επομένως ο καθένας μπορεί να συμμετέχει και να δημιουργεί . Αν το βάλεις σε όρια, τότε καταργείς τη βασική αρχή του πειράματος , το από ” κάτω προς τα πάνω ”

Τα μέλη , στελέχη και οι φίλοι του κινήματος πρέπει να καταλάβουν ότι για αυτά τα θέματα μπορούν να δουλεύουν ανεξάρτητες οριζόντιες ομάδες πολιτών, να συνεργάζονται να ανταλλάσσουν πληροφορία , να συνθέτουν , ακόμη και να έρχονται σε ρήξη, ρήξη πολιτικής και ιδεών όμως, όχι προσώπων και καρεκλών.Σε τελική ανάλυση τη συμμετοχική δημοκρατία δεν μπορείς να τη βάλεις ούτε στα πλαίσια του κόμματος.

Πρέπει να δεχτούμε όλοι μια βασική αρχή : ο καθένας μπορεί να προτείνει αλλά και να υλοποιεί , και να επιδιώκει συνεργασία με άλλους πόλους του κόμματος και της κοινωνίας ευρύτερα , χωρίς να χρειάζεται να ζητάει την άδεια κανενός. Το πείραμα της ΣΔ πρέπει να βγει από τα στενά πλαίσια λειτουργίας του κόμματος , μέσα στην κοινωνία ώστε να δώσει τη δυνατότητα να ανοίξει και το ίδιο το κόμμα.

Κυρίαρχο μέλημα και στόχος της προσπάθειας μας πρέπει να αποτελεί ο πολίτης , η αμφίδρομη σχέση μαζί του, η επαφή με τους προβληματισμούς του και η παροχή εκ μέρους μας βήματος διαλόγου. Ο πολίτης θα πρέπει να αποτελεί για εμάς προτεραιότητα.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο «πολιτικοκεντρικό» και όχι κομματικοκεντρικό να αναπτύξουμε δράση προσεγγίζοντας τα προβλήματα του πολίτη.

Αν θέλουμε πραγματικά να συμμετέχουμε σαν ενεργοί πολίτες αλλά και να γίνουμε και πάλι αξιόπιστοι πολιτικά , αν δεν αρκούμαστε στις καθημερινές μικρές πολιτικές νίκες των παράθυρων μπροστά σε έναν ανίκανο πολιτικά αντίπαλο ,αλλά θέλουμε πραγματικά να πείσουμε πάλι τους πολίτες ότι αλλάζουμε σαν κόμμα απο αυτό που καταψήφισαν πριν δύο χρόνια , αν θέλουμε σε τελική ανάλυση να δώσουμε πολιτική πρόταση , όραμα για το αύριο στη χώρα , τότε το στοίχημα της συμμετοχής είναι μπροστά μας να το αξιοποιήσουμε σωστά. Και τότε θα βγούμε όλοι κερδισμένοι .

Πρώτη δημοσίευση : diablog.gr