3 Απρ 2007

To diablog.gr έκλεισε...το ζητούμενο παραμένει...

Πριν από λίγες ώρες ανακοινώθηκε και επίσημα με μια λιτή ανακοίνωση η διακοπή της λειτουργίας του ιστολογίου πολιτικού διαλόγου diablog.gr.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση : " ... δώσαμε ένα έναυσμα στο ελληνικό διαδίκτυο για ένα διαφορετικό ανοιχτό πολιτικό διάλογο...το άνοιγμα του πολιτικού διαλόγου στο διαδίκτυο για ζητήματα που αφορούν τους πολίτες παραμένει πάντα ένα ζητούμενο."

Σαν ένας από τους βασικούς συντελεστές αυτού του εγχειρήματος και σεβόμενος απόλυτα την άποψη όσων δουλέψαμε μαζί, θέλω να προσθέσω κάποια πράγματα που έχουν να κάνουν με την προσωπική μου εμπειρία αυτούς τους 13 μήνες.

Από την πρώτη στιγμή της υλοποίησης του εγχειρήματος δημιουργίας ενός συμμετοχικού πολιτικού ιστολογίου, δύο πράγματα είχα στο μυαλό μου σαν βασικούς άξονες που έπρεπε να κινηθούμε. Το ένα ήταν τα κείμενα να εισάγουν έναν νέο τρόπο πολιτικής ανάλυσης - κόντρα στα "σκουπίδια" και την "δημοσκοπομανία" των ΜΜΕ - των γεγονότων και το άλλο η έμφαση στο διάλογο με τους πολίτες -χρήστες. Σήμερα θεωρώ ότι πετύχαμε σε σημαντικό βαθμό στο πρώτο, αλλά δεν κάναμε και πολλά πράγματα στο δεύτερο. Οι αιτίες πολλές ...κάποιες από αυτές παρουσιάστηκαν και σε ένα άρθρο πριν από ένα περίπου μήνα .

Θάθελα να προσθέσω κάποια πράγματα.
Κατ'αρχήν θεωρώ - όσο κι αν ακουστεί υποκειμενικό - ότι το diablog σε επίπεδο άρθρων παίρνει σχεδόν άριστα και αυτό ήταν η βασική αιτία που έγινε θετικά αποδεκτό από τη διαδικτυακή κοινότητα. Νομίζω πως δεν θα υπερβάλλω αν πω πως π.χ. στο θέμα "Μεταρρυθμίσεις στην παιδεία" υπάρχει στο ιστολόγιο ένας από τους πιο ολοκληρωμένους και συνεχώς τροφοδοτούμενους μέχρι και πρόσφατα φακέλους άρθρων σε όλο το ελληνικό διαδίκτυο.
Αντίθετα στο θέμα του διαλόγου, της συζήτησης δηλαδή με χρήστες - πολίτες πάνω στα άρθρα τα αποτελέσματα - με ελάχιστες εξαιρέσεις - δεν ήταν ικανοποιητικά για μένα προσωπικά. Εκτός από τις βασικές αιτίες που παρουσιάζονται στο άρθρο που προανέφερα, υπάρχουν και μερικές ακόμη που τώρα πλέον, με το ιστολόγιο να έχει κλείσει τον κύκλο του, μπορώ να εκφράσω και να προκαλέσω ίσως τον προβληματισμό.

Προσωπικά πίστευα (και εξακολουθώ να πιστεύω) πως οι πολίτες αισθάνονται την ανάγκη ενός διαφορετικού πολιτικού διαλόγου - μακριά από ξύλινες γλώσσες , συνθήματα και στείρες αντιπαραθέσεις. Έχουν βαρεθεί τους "παράλληλους μονολόγους" , τη ζούγκλα των τηλεοπτικών παράθυρων και τα ίδια πρόσωπα - παντογνώστες να τοποθετούνται επί παντός επιστητού και να πλασάρονται μονίμως ως οι "απο μηχανής θεοί" για το οτιδήποτε. Για μένα το στοίχημα ήταν (και παραμένει) ότι αυτός ο πολίτης που κάθεται στο καναπέ του - όταν γυρίζει σπίτι από τη δουλειά - και βομβαρδίζεται από την τηλεόραση, απέχει ελάχιστη απόσταση από τον υπολογιστή του, ένα βήμα από το να πατήσει δύο κουμπιά - ένα off και ένα on - και να βρεθεί σε έναν άλλο κόσμο ενημέρωσης , επικοινωνίας και διαλόγου.

Αυτό το στοίχημα πέτυχε κατά 50% . Ο πολίτης -χρήστης μπαίνει όλο και συχνότερα και συστηματικότερα στο διαδίκτυο , αλλά διαβάζει μόνο, δεν παρεμβαίνει, δεν συμμετέχει. Ουσιαστικά λειτουργεί όπως και στην τηλεόραση, δεν κάνει χρήση της διαδραστικής δυνατότητας του διαδικτύου (δεν είναι τυχαίο ότι τελευταία και στην Ελλάδα τα blogs μιμούνται την τηλεόραση και το ραδιόφωνο με την πληθώρα podcasts και videos που προσφέρουν). Αυτό συμβαίνει πιστεύω για έναν βασικό λόγο. Γιατί αυτά που διαβάζει στο διαδίκτυο - και μιλάμε για πολιτική και θέματα που τον απασχολούν - δεν βρίσκει άλλο πεδίο πραγματικής δράσης για να τα χρησιμοποιήσει. Πεδίο δράσης στην κοινωνία που ζει και εργάζεται. Με άλλα λόγια η κοινωνία των πολιτών χωρίς πραγματική δράση καθημερινά στους χώρους δουλειάς , εκπαίδευσης, πολιτισμού , ζωής γενικά δεν προσφέρει τίποτα με μια virtual παρουσία στο διαδίκτυο. Εκεί υπάρχει το πρόβλημα. Στο διαδίκτυο αναφέρεται μόνο σε αυτούς που στην πλειοψηφία τους (ακόμα) έτσι κι αλλιώς ψάχνουν στον παγκόσμιο ιστό μια "δεύτερη ζωή" , βγάζουν στην blogoσφαιρα τον άλλο τους εαυτό, χρησιμοποιούν το ιντερνετ - τις περισσότερες φορές ανώνυμα - για εκτόνωση, ψυχαγωγία, στοίχημα, παιχνίδια, καμάκι κλπ. κλπ και τελευταία - μέσα απο τα blogs - για μια διαφορετική έκφραση.

Το κοινό του διαλόγου περιορίστηκε επομένως - και λόγω της δομής του site - πρώτα και κύρια στα μέλη της blogoσφαιρας. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί γενική μομφή. Άλλωστε και τα μέλη αυτής της κοινότητας είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας , όχι όμως απόλυτη. Στην Blogoσφαιρα υπάρχουν συλλογικότητες και προσωπικότητες (επώνυμες και ανώνυμες) με άποψη και συγκρότηση, υπάρχουν δημοσιογράφοι που κάνουν εδώ ότι δεν κάνουν στο μέσο που δουλεύουν, άλλοι που κάνουν ότι ακριβώς τους λέει το μέσον που δουλεύουν, υπάρχουν φυσικά και οι απλοί άνθρωποι που απλά γράφουν, υπάρχουν και "σκουπίδια". Όσοι (όχι φυσικά όλοι) προθυμοποιήθηκαν να συμμετέχουν στο διάλογο το έκαναν τις περισσότερες φορές για να προβάλλουν το δικό τους blog, συμμετείχαν συνήθως όταν διαφωνούσαν με το άρθρο προς συζήτηση ( σπάνια είδα κάποιον να παρεμβαίνει γιατί συμφωνεί με μια άποψη και θέλει να την ενισχύσει) και κάποιες φορές επιτίθονταν σε πρόσωπα και όχι στις απόψεις τους.

Απο την άλλη μεριά -και εδώ αναφέρομαι σε μένα προσωπικά - πολλές φορές ένοιωθα την ανάγκη να υπερασπιστώ το κύριο άρθρο (ανεξάρτητα αν ήταν δικό μου ή όχι) λες και αυτός ήταν ο ρόλος μου ως συνδιαχειριστή , λες και ότι έλεγε το άρθρο ήταν η άποψη του diablog, λες και δεν υπήρχε άλλη άποψη. Αυτό με οδήγησε στην πορεία να συναινέσω και σε άρθρα με την "σφραγίδα" diablog, άρθρα σημαντικά και με σωστές απόψεις που όμως δεν είχαμε κανένα λόγο τελικά να τα παρουσιάζουμε ως κοινές θέσεις, δημιουργώντας την εσφαλμένη αντίληψη ότι το ιστολόγιο έχει άποψη όπως και όλοι οι άλλοι, είτε μεμονωμένοι πολίτες, είτε συλλογικότητες κάθε τύπου. Για παράδειγμα το κείμενο για την αναθεώρηση του άρθρου 16 ήταν ένα άριστο κείμενο, αλλά μπορούσε να αναρτηθεί σαν "στέφανος, μαρία κλπ" και όχι σαν diablog. Και αυτό γιατί, όσο και να συμφωνούν κάποιοι σε κάτι - ειδικά στην πολιτική- πάντα θα υπάρχει και ο αντιλογος και η διαφορετική άποψη, αλλά η κοινή δέσμευση σε κάποιες θέσεις, περιορίζει τις δυνατότητες να "ανοίξει" ο καθένας πρωτοβουλιακά παραπέρα το διάλογο.

Αυτή η "συμπεριφορά" ή "αντίδραση" ή όπως θέλετε πείτε την, με (μιλώ σε 1ο ενικό όχι γιατί το blog ήταν δικό μου, αλλά γιατί μιλάω για μένα αποκλειστικά) έφερε π.χ. συχνά σε αντίθεση με χρήστες , απλά και μόνο επειδή κάποιοι τους χαρακτηρίζουν φιλελεύθερους ή συντηρητικούς ή ακραίους και όχι από αντίρρηση στην συγκεκριμένη άποψη (φυσικά αυτό κατά τη γνώμη μου έγινε συχνά και από τους ίδιους). Και έτσι ίσως και να "απωθούσε" κάποιους στο να συμμετέχουν. Δηλαδή το ιστολόγιο στην πορεία έπαψε να έχει το ρόλο της "διαδικτυακής πλατείας" που επιχειρούσαμε και συμμετείχε σαν υποκείμενο (είτε στην κυριολεξία είτε ένα μέλος του ατομικά) στο διάλογο απο συγκεκριμένη αφετηρία και θέσεις. Αυτό τις περισσότερες φορές οδήγησε σε υποβάθμιση του διαλόγου, αλλά προπαντός για μένα δεν οδηγούσε σε συμπεράσματα που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα στους πολίτες - χρήστες.

Γιατί όπως λέγαμε και στην ταυτότητα: " Ο Διάλογος δεν αρκείται στην ταυτοποίηση των κοινών μας σημείων και διαφορών, αλλά χρησιμοποιεί τα πρώτα ως αφετηρίες και τα δεύτερα ως ύμνο στη διαφορετικότητα. " και επιπλέον " Μέσα από την ζωντανή εμπειρία των συμμετεχόντων αναδεικνύει νέες κατευθύνσεις διαβούλευσης και δράσης." Αυτές τις κατευθύνσεις δεν μπορέσαμε να τις πετύχουμε, παρά ελάχιστα μέσα από αυτή την προσπάθεια, κυρίως γιατί δεν επιδιώξαμε τη σύνδεση με πραγματικές τοπικές κοινωνίες και όχι μόνο με την "κοινωνία του διαδικτύου".

Ίσως τελικά να συμβάλλαμε έμμεσα να αυξηθούν οι νησίδες πολιτικής έκφρασης στο διαδίκτυο, ίσως να παρασύραμε και πολιτικούς να δοκιμάσουν πιο συστηματικά το μέσο, ίσως και άλλοι με τον Α ή Β τρόπο να ακολούθησαν το παράδειγμα μας. Είμαστε όμως ακόμη στην αρχή. Το διαδίκτυο πρέπει να γίνει το σημαντικότερο εργαλείο πολιτικής παρέμβασης των πολιτών από κάθε διαφορετική αφετηρία με κοινό στόχο τις απαραίτητες αλλαγές και προοδευτικές ανατροπές στην ελληνική κοινωνία, εργαλείο που - μέσα από την οριζόντια επικοινωνία - θα τους δώσει την αντικειμενική πληροφόρηση για ρεαλιστικές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάθε μέρα. Και αυτό το ζητούμενο πρέπει ο καθένας μας και όλοι μαζί να συνεχίσουμε να το επιδιώκουμε.

Το diablog προσπάθησε, όσο μπορούσε, να δείξει με θάρρος αλλά και μέτρο, με λάθη αλλά και με καινοτομίες έναν καινούργιο δρόμο... το αν πέτυχε θα κριθεί στην πορεία ... το ζητούμενο παραμένει...

8 σχόλια:

S G είπε...

ελα στεφανε γιατι το κλεισατε το μαγαζι? οπως και να χει θα εχετε τους λογους σας, λυπαμαι παντως.

σου ευχομαι καλη διασκεδαση και επιτυχια σε ο,τι νεο δοκιμασεις...

"Όσοι (όχι φυσικά όλοι) προθυμοποιήθηκαν να συμμετέχουν στο διάλογο [...] συμμετείχαν συνήθως όταν διαφωνούσαν με το άρθρο προς συζήτηση"

ε αυτο ειναι λογικο ρε στεφανε, οταν συμφωνεις δεν καθεσαι να αφησεις σχολιο, οταν διαφωνεις ομως ναι. Μιλω εδω για τους περισσοτερους, γιατι προσωπικα νομιζω αφηνω σχολιο οποτεδηποτε βρισκω ενα κειμενο ενδιαφερον, θετικα ή αρνητικα (πραγμα που εκνευριζει αρκετο κοσμο νομιζω).

Θέμης Λαζαρίδης είπε...

Ακόμα δεν κατάλαβα γιατί το κλείσατε όμως. Το diablog ήταν επιτυχές 100%. Δεν μπορεί η συζήτηση να είναι πάντα υψηλού επιπέδου. Κατά τη γνώμη μου, ήταν υπέρ-ικανοποιητικό το επίπεδο. Κι αν «μαλώσαμε» 2-3 φορές, κι αυτά μες στο παιχνίδι είναι. Ελπίζω να αλλάξετε γνώμη. Αν το κλείνουμε το μαγαζί με την πρώτη απογοήτευση, αλίμονό μας.

spallantzas είπε...

@SG @θεμη Λαζαρίδη

Ο όρος "μαγαζί" δεν ταιριάζει στην λογική μου. Μαγαζί για μένα είναι κάτι φτιαγμένο στο πόδι, τσαπατσούλικο από το οποίο βγάζεις λεφτά. Με αυτή τη λογική το diablog δεν ήταν "μαγαζί". Επιμένω - ίσως ρομαντικά - στον όρο που υπήρχε στην ταυτότητα "διαδικτυακή πλατεία". Με αυτή την έννοια δεν "κλείνει".

Και δεν είναι θέμα απογοήτευσης σε καμιά περίπτωση. Σε μια συλλογική προσπάθεια είναι θεμιτό να υπάρχουν διαφορετικές οπτικές κάποια στιγμή και τελικά ίσως είναι προτιμότερο κάτι να σταματάει παρά να προχωράει "κουτσουρεμένο".

Δεν θα συνεχίσω σε κάθε περίπτωση στο "γιατί". Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο το "από εδώ και πέρα". Θα προτιμούσα αντί να συζητάμε - να ρωτάτε και να απαντάω - γιατί έκλεισε το diablog, να προβληματιστούμε πάνω στα θέματα που έθιξα για την blogoσφαιρα και γενικότερα το ελληνικό διαδίκτυο και την πολιτική.

Σωτήρη , το μεγάλο στοίχημα για τους πολίτες είναι, ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, διαφωνώντας ίσως αρχικά πάνω σε ένα θέμα, να μπορούν να καταλήγουν σε κοινές θέσεις μέσα από τη θετική σύνθεση και όχι το συμβιβασμό. Αν αυτό το καταφέρουμε και στην Ελλάδα, θα έχουμε ανατρέψει σε σημαντικό βαθμό το υπάρχον αδιέξοδο πολιτικό σύστημα.

Mike είπε...

Αγαπητέ Στέφανε,
γνωρίζεις ότι εγώ μπήκα στην παρέα του diablog κάπως αργά και παρότι συνδιαχειριστής, παρέμεινα σχετικά αόρατος. Σίγουρα έχεις δίκιο να σε απασχολεί η αυριανή μέρα, αλλά αν δεν ερμηνεύσουμε σωστά τι συνέβη με το diablog, μπορεί να κάνουμε τα ίδια λάθη. Κατανοώ όμως και συμφωνώ με τη δυσκολία να γίνει αυτό δημόσια. Χαίρομαι σε υπερθετικό βαθμό για τα σχόλια των sg & tl. Νομίζω πως είναι ειλικρινή. Αν νιώθουν ότι κάτι λείπει, αυτό ενισχύει την άποψή μου ότι σε δημόσια, συμμετοχικά project σαν το diablog, ισχύει το δόγμα του Proudhon : la propriété, c'est le vol !

S G είπε...

ελα νταξει τροπος του λεγειν ηταν το μαγαζι. Αν και στην Καταλωνια μαγαζι σημαινει περιπου υπερκαταστημα :-)

Σε καθε περιπτωση συμφωνω οτι ενας τοπος διαλογους πρεπει να αποφευγει πολυ τις επισημες τοποθετησεις και πρεπει να αφηνει τους χρηστες του να καταληγουν οπου θελουν. Δεν νομιζω ομως οτι σκοπος ειναι η διαμορφωση μιας κοινης θεσης. Σκοπος ειναι η ενημερωση, η ευκαιρια ανταλλαγης επιχειρηματων και ο καθενας ας κρατησει οτι εμαθε. Αλλα δεν ειναι αναγκη να συμφωνουμε ολοι στο τελος, οι διαφωνιες μπορουν να παραμενουν φτανει να εχει γινει ειλικρινης συζητηση και οχι παραλληλος μονολογος.

spallantzas είπε...

Αν συζητάμε για παράδειγμα σε μια ομάδα πολιτών για το πως θα προωθήσουμε την ανακύκλωση στην πόλη μας, θα αλληλοενημερωθούμε, θα διαφωνήσουμε πιθανά, αλλά αν ο καθένας φύγει κρατώντας απλά ότι έμαθε, και ο δήμος δεν εισπράξει μια κοινή απαίτηση και ρεαλιστική λύση, ανακύκλωση δεν θα γίνει...

Ανώνυμος είπε...

Όλες οι δράσεις ξεκινούν από κάποια συζήτηση και ενημέρωση γιατί είναι απαραίτητο να βγουν στο φως οι διαφωνίες, οι επιμέρους απόψεις, οι διαφορετικοί στόχοι κτλ. Μέσα από τη διαδικασία αυτή προκύπτει κι η τελική δράση. Δίχως τη διαδικασία αυτή δεν προκύπτει τίποτα. Άρα αν το diablog έκλεισε επειδή γινόταν πολύ συζήτηση και λίγη δράση, αυτό ήταν μια μάλλον πρώιμη ενέργεια. Κι αυτό σημαίνει πως το diablog δεν κατάφερε να αντιληφθεί τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις του διαλόγου στο διαδίκτυο.

Στην τελευταία άρθρο του diablog, όπου ανακοινώνεται το κλείσιμο του ιστολογίου, δεν προβάλλεται κανείς απολύτως λόγος για τον τερματισμό του εγχειρήματος. Αξιοσημείωτη παράλειψη για ένα blog που φιλοδοξούσε να προσφέρει “καλύτερη ενημέρωση όλων μας“.

blogger είπε...

Στέφανε, ίσως να θυμάσαι το πόσο γκρίνιαζα πριν 2+ χρόνια σε ένα forum για την έλλειψη συμμετοχής. Είχα καταντήσει γραφικός. Όντως ο κόσμος μπαίνει στα sites, διαβάζει κάτι αν τον ενδιαφέρει, αλλά ΒΑΡΙΕΤΑΙ να σχολιάσει κάτι που δεν του αρέσει. Σημεία των καιρών; Όχι. Αυτό το φαινόμενο είναι διαχρονικό. Αν μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτή την νοοτροπία τότε θα μιλάμε για τη μεγαλύτερη αλλαγή προς την συμμετοχική δημοκρατία. Και είναι πολύ σωστό αυτό που είπες και θα το πω ξανά με δικά μου λόγια: Ο κόσμος δεν συμμετέχει γιατί ξέρει (έτσι του έχουν μάθει) ότι η παρεμβάσεις του θα πάνε στράφι. Δεν θα εισακουστούν.
Δεν μένει πλέον παρά να δουλέψουμε όλοι και να αναδείξουμε το πρόβλημα αυτό σε όλες του τις πτυχές. Και στο διαδίκτυο αλλά και στην πραγματική ζωή.