Ο Γιώργος μίλησε, ο Βαγγέλης μίλησε, ο Κώστας μίλησε , ο Σημίτης έλειπε ...

Για τον απόηχο της διήμερης συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ γράφτηκαν και θα γραφτούν πολλά. Εγώ θα καταθέσω σήμερα την πρώτη μου (σύντομη) πολιτική εκτίμηση με βάση τις ομιλίες που διάβασα (και όχι άκουσα από τα ΜΜΕ) τόσο των τριών υποψηφίων Προέδρων , όσο και άλλων ομιλητών, αλλά και σε σχέση με την απουσία του Κώστα Σημίτη.

Ο Κώστας Σκανδαλίδης επιβεβαίωσε με την ομιλία του , ότι το μόνο που διεκδικεί είναι το δικαίωμα για να συμμετέχει και να εκφράζει άποψη , και όχι να εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Έκανε μια συγκροτημένη ομιλία, τόνισε τα αυτονόητα, έκανε κριτική, είπε πράγματα που ο καθένας μας σκέφτεται. Δεν δικαιολόγησε όμως επαρκώς κατά τη γνώμη μου γιατί όλα αυτά πρέπει να εκφραστούν στο πρόσωπο ενός τρίτου υποψηφίου και όχι να αποτελέσουν τη πολιτική βάση (με τις απαραίτητες συμπληρώσεις και συνθέσεις) πάνω στην οποία πρέπει να τοποθετηθεί ο κάθε υποψήφιος. Και επίσης δεν τόλμησε να κάνει και τη δική του προσωπική αυτοκριτική, για το διάστημα που υπήρξε γραμματέας του κόμματος , αλλά και αργότερα , υπεύθυνος του τομέα συμμετοχικής δημοκρατίας. Φοβάμαι πως ο Κώστας Σκανδαλίδης θα αντιμετωπίσει τις επόμενες μέρες δύο φαινόμενα που θα δυσκολεύεται να απαντήσει : το πρόβλημα της "χαμένης ψήφου" και την κατηγορία ότι θα οδηγήσει την εκλογή στο δεύτερο γύρο και σε συνέχεια αυτού την μομφή ότι διαπραγματεύεται (όχι δημόσια) τη στήριξη του στο β' γύρο , όχι πάνω σε πολιτική αλλά σε κομματική βάση.

Ένα ενδιαφέρον απόσπασμα απο την ομιλία Σκανδαλίδη ήταν το παρακάτω :

Αν θέλουμε από κόμμα εξουσίας να γίνουμε κόμμα κοινωνίας, υπάρχουν προαπαιτούμενα δημοκρατικά. Υπάρχει η απόλυτη παραδοχή των κανόνων του παιχνιδιού της εσωκομματικής δημοκρατίας. Όταν ένα κόμμα διαπραγματεύεται και συζητάει με την κοινωνία ένα μοντέλο διακυβέρνησης, όπου κάθε πολίτης έχει λόγο στην απόφαση, στη χάραξη της πολιτικής και στο να πάρει στα χέρια του τις τύχες της ζωής του, δεν μπορεί ένα κόμμα συγκεντρωτικό, δεν μπορεί ένα κόμμα αρχηγικό, δεν μπορεί ένα κόμμα που δεν έχει λύσει το πρόβλημα της εσωκομματικής δημοκρατίας να πείσει κανέναν να γίνει κοινωνική πλειοψηφία στο λαό. Γιατί αυτό είναι το «όλοι ίδιοι είμαστε».

Ο Βαγγέλης Βενιζέλος ήταν ο γνωστός Βαγγέλης που - όπως πολύ παραστατικά είπε ο Θ.Πάγκαλος " λέει πολλά και στην ουσία δε λέει τίποτα" . Φαντάζομαι ότι ο Βαγγέλης απογοήτευσε για μια ακόμη φορά όλους αυτούς που υποστηρίζουν με το ένα ή τον άλλο τρόπο, ότι το πρόβλημα στο ΠΑΣΟΚ δεν είναι πρόβλημα προσώπων, αλλά πρόβλημα πολιτικής. Ότι αυτό που πρέπει να κουβεντιαστεί είναι πρώτα από όλα τα πραγματικά αίτια της ήττας , και παραπέρα όχι απλά της κυβερνητικής ήττας αλλά της βαθύτερης πολιτικής ήττας. Ο Βαγγέλης για μια ακόμη φορά μίλησε κρύβοντας τα λάθη (εκτός από αυτά που χρεώνει στον ΓΑΠ) κάτω από το χαλί του Intercontinental . Είπε απλά "ότι έγινε έγινε" και μάλιστα δήλωσε "ουδέν κακόν αμιγές καλού" , επιβεβαιώνοντας στην ουσία άθελα του ότι (ίσως ) κάποιοι δούλευαν προεκλογικά για το "κακό" που θα έφερνε το "καλό"! Και κατέληξε ότι το ζητούμενο είναι - πολύ απλά και χωρίς πολύ σκέψη - να ξαναγίνουμε κυβέρνηση, χωρίς να δίνει (σκόπιμα κατά τη γνώμη μου) καμιά κατεύθυνση στο "με ποια πολιτική αντζέντα". Οι αποστροφές του λόγου του περί "νέας κοινωνικής συμφωνίας" , περί "πολυσυλλεκτικότητας ", περί "μεγάλου ΠΑΣΟΚ" ακολουθούν τη λογική του κειμένου 20 θέσεων που έχει καταθέσει , ενός κειμένου που, όπως έχω γράψει σε αυτό το ιστολόγιο, είναι μνημείο "μη πολιτικής δέσμευσης".

Το πιο χαρακτηριστικό κατά τη γνώμη μου κομμάτι της ομιλίας του ΒΒ είναι το παρακάτω :

" Ηχούν τα αυτιά όλων μας οι αγωνιώδεις ερωτήσεις απλών και πονεμένων ανθρώπων σε όλες τις γωνιές της χώρας τις μέρες πριν τις εκλογές. Μας ρωτούσαν, σας ρωτούσαν: «θα νικήσουμε; Θα τον ρίξουμε τον κ. Καραμανλή; Θα είμαστε Κυβέρνηση την επομένη των εκλογών;» Αυτοί οι άνθρωποι είναι που διψούν για την εξουσία. Σ’ αυτούς τους ανθρώπους δεν δίνεις ελπίδα, δεν δίνεις όραμα, δεν δίνεις προοπτική, δεν εγγυάσαι τίποτα, όταν όλα όσα κάνεις και όλα όσα λες έχουν ως αποτέλεσμα να ξαναγίνει κυβέρνηση με οριακή αυτοδυναμία ο κ. Καραμανλής. Δεν πρέπει να τους προδίδουμε τους ανθρώπους αυτούς."

Ο Γιώργος Παπανδρέου ανέπτυξε και σε αυτήν την ομιλία του την πολιτική λογική που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει από την πρώτη τοποθέτηση του το βράδυ των εκλογών. Τη λογική δηλαδή της αλήθειας και της ειλικρίνειας , που ξεκινάει από τη σαφή αυτοκριτική για τα δικά του προσωπικά λάθη και καταλήγει σε μια νέα προοδευτική πολιτική πρωτοβουλία, που δεν έχει αυτοσκοπό την εξουσία για την εξουσία, αλλά την καθαρή πολιτική πρόταση που θα οδηγήσει στην εξουσία. Η σημαντικότερη αυτοκριτική που έκανε, κατά τη γνώμη μου ο ΓΑΠ είχε να κάνει με τις λανθασμένες επιλογές και την ατολμία σε πολιτικές και πρόσωπα. Και το πλέον θετικό είναι ότι αυτή η αυτοκριτική συνοδεύτηκε και από την πολιτική λύση -θέση για το πρόβλημα . Χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα από την ομιλία του:

Τους στόχους που θέτουμε, θα τους πετύχει το ΠΑΣΟΚ, στηριγμένο πάνω σε τρία θεμέλια:

• Τις αξίες μας, αξίες που μας προσδίδουν δημόσιο ήθος και δημοκρατικές αντιλήψεις.
  
• Τις αρχές μας, αρχές που στηρίζουν το κοινωνικό μας όραμα.
  
• Την αυτονομία μας, την αυτονομία της πολιτικής και των πολιτικών.
  

Που σημαίνει ότι η πολιτική οφείλει να υπηρετεί τη γενική βούληση της κοινωνίας, να υπηρετεί τις ανάγκες των ανθρώπων και όχι επιμέρους συμφέροντα. Που σημαίνει ότι οι πολιτικοί έχουν αφετηρία και κριτήριο, για την κάθε απόφασή τους, το κοινό καλό, το δημόσιο συμφέρον, τη γενική κοινωνική θέληση και την καλυτέρευση της κοινωνίας, τη στήριξη των δημιουργών και την υποστήριξη όσων υποφέρουν, την προσφορά στην πατρίδα και στους πολίτες και όχι σε κέντρα συμφερόντων. Διότι οι πολιτικοί δεν είναι υπάλληλοι συμφερόντων, δεν είναι απλοί διαχειριστές της εξουσίας. Είναι φορείς της κοινωνικής ανάγκης, της κοινωνικής ευθύνης και της λαϊκής εντολής.

Τέλος η (μη) είδηση της συνεδρίασης ήταν η ΜΗ παρουσία του Κώστα Σημίτη. Η επίσημη δικαιολογία της απουσίας του , διότι κάποιοι (δηλαδή η πλευρά ΓΑΠ) προσπαθούν να τον καταστήσουν "μέρος του προβλήματος" δεν επαρκεί. Ο πρώην πρωθυπουργός γίνεται μόνος του - με τη στάση του - μέρος του προβλήματος (που σε τελική ανάλυση ήταν εκ των πραγμάτων , και το γνωρίζει και ο ίδιος). Η στάση του εκθέτει πρώτα από όλα τον ίδιο , αλλά κατ' επέκταση και αυτούς που στο πρόσωπό του έβλεπαν μια εγγυήτρια δύναμη για ομαλές διαδικασίες. Δυστυχώς για αυτόν, πολύ σύντομα θα μείνει εντελώς μόνος.

Απο εδώ και πέρα η πολιτική διαβούλευση μεταφέρεται έξω απο τις πόρτες των ανώτερων κομματικών οργάνων και τις ομηγύρεις των στελεχών στη βάση του κόμματος και της κοινωνίας γενικότερα. Το λόγο έχουν πλέον τα απλά μέλη και οι φίλοι του κινήματος ,και γενικότερα οι πολίτες.

Νομίζω πως αρχίζει και γίνεται ξεκάθαρο το τι θα συμβεί την 11η Νοεμβρίου. Το μεγάλο στοίχημα όλων μας είναι πλέον η 12η Νοεμβρίου. Και σε αυτό το στοίχημα πρέπει οι πολίτες - οι ενεργοί πολίτες , οι "καθημερινοί" πολίτες - να είναι παρόντες και δυνατοί.